№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Сяргій Жадан

Госпэлс і спірычуэлс (Госпелс і спірічуелз)

Пераклад з украінскай


Госпэлс і спірычуэлс

(Госпелс і спірічуелз)

ікавіцца сучаснае мастацтва? У той дзірцы,
у якой яно апынулася, сучаснае мастацтва
цікавіцца выключна чорна-белымі здымкамі,
дзе сфатаграфаваныя нашы лёгкія – дзіравыя,
нібы ветразі кітайскіх
рыбалавецкіх
чаўноў.

Але ёсць цэлыя этнічныя і рэлігійныя групы,
што існуюць паралельна з афіцыйнай культурай
і не заганяюцца з нагоды смерці мастацтва.

Скажам, грэка-каталікі Галічыны,
якія кажуць: смерць – гэта будзільнік,
ты сам заводзіш яго на шостую раніцы, а калі ён
будзіць цябе сваім сатанінскім дзылінканнем,
ты пачынаеш ныць:
маўляў, яшчэ пяць хвілін,
усяго толькі пяць хвілін.

На Каляды мне давялося пераязджаць
польска-ўкраінскую мяжу,
і гэта быў поўны аўтобус грэка-каталікоў Галічыны,
жанчыны ў хустках, з тысячай
растаманскіх амулетаў і абярэгаў,
жанчыны, якія сплавілі ў Пшэмышлі
калядны спірт і на выручанае бабло
закупілі абразкі, свечкі ды пацяганыя мошчы святых
для сваіх цёплых грэка-каталіцкіх парафій.

Але дзве жанчыны – відаць, гэта былі жанчыны
без амулетаў і абярэгаў, – штосьці не скінулі,
не паспелі скінуць, не закупілі мошчаў
для сваёй парафіі і разумелі, што ім за гэта будзе,
як яны ўляцелі, не дзіўна, што паводзілі яны сябе
агрэсіўна, чапляліся да іншых жанчын,
да іхных абразкоў, і паступова ўсё гэта
ператваралася ў вялікія разборкі,

сукаблядзь – крычалі яны адна адной, нібы стары
вудысцкі праклён,
сукаблядзь – паўтаралі кіроўцы, трымаючы ў руках
срэбныя распяцці,
сукаблядзьсукаблядзь – шапталі ў сне дзеткі,
жуючы салодкую ганджу.

І ад гэтых словаў вогненая віхура
ўздымалася над снежнымі палямі,
так – менавіта вогненная віхура,
і пакуль гэта ўсё трывала,
снег згортваўся,
нібы кроў,
на халодных палях Галічыны.

Але як толькі гэтыя сукі
перасеклі дзяржаўную мяжу –
калі ласка,
цішыня запанавала ў аўтобусе,
нават дзеці перасталі жаваць ганджу,
такая запанавала цішыня.

І ў гэтай цішыні адна з жанчын – магчыма,
найбольш пабожная, магчыма, якраз
наадварот – тая, што не скінула спірт,
але адна з іх зацягнула калядку.

І неўзабаве ўжо ўсе жанчыны ў цёплых хустках,
і кіроўцы, якія ўжо даўно апухлі ад гэтых калядак,
і нават дзеці, якія таксама даўно ад усяго
гэтага апухлі, пачалі спяваць старыя калядкі,
і дзіўныя былі тыя калядкі, скажу я вам,
вельмі дзіўныя,
калі казаць сваімі словамі,
то дзесь такія:

Цяпло і любадаць сыходзяць на зямлю Галічыны,
на нашыя цёплыя парафіі, на нашыя цэрквы,
крытыя срэбрам і авіяцыйным дзюралюмініем.
Збаўца стаіць паміж нашых авечак,
у руках ягоных – каровін званочак,
і ён грае нам нашае грэка-каталіцкае ска.
Цар Саламон прыходзіць на Галічыну
з боку славацкіх гор,
і з сэрца ў яго расце прыкарпацкая ганджа,
з якой ён наробіць куцці для вясёлых
дзяцей з памежных раёнаў.
І старшыні калгасаў, выходзячы яму насустрач,
кажуць: радуйся, Саламоне, радуйся, Збаўца,
Сын божы нарадзіўся.

І снег падае на зямлю.
І зямля падае на снег.
© Сергій Жадан, 2009

©Андрэй Хадановіч, пераклад, 2009

Пераклад з украінскай – © 2013

Чытайце таксама

Мэнке Кац

Мэнке Кац

Беларуска-габрэйскі паэт, пісаў на ідышы і па-ангельску

Кейт Шапэн

Кейт Шапэн

Амерыканская пісьменніца

Фрэнк Баўм

Фрэнк Баўм

Амерыканскі празаік, драматург, актор. Знакаміты творам "Чараўнік краіны Оз"

Жоржы ды Сэна

Жоржы ды Сэна

Партугальскі празаік, паэт, драматург, крытык, эсэіст, перакладчык

1050