Сабакаловы
Дзяўчаты з Таёжнай любілі мяне палохаць.
Адна з іх хапала за разадраны локаць
І сціскала, а другая плявала пад ногі вішнямі
І казала прыцішана страшнае, жорсткае, лішняе:
“Што гэта ў цябе ў руках: сабачка?
Харошы сабачка, але ў сабачкі балячка:
Вось тут, глядзі, на попе — самы сапраўдны лішай.
Сабакаловам сабачку аддай.
Аддай!” —
Едуць, едуць сабакаловы.
Яны ўжо на суседняй вуліцы.
Вуліцы Вішнёвага Страху,
Вуліцы Вечаровага Брэху.
Дзяўчаты крычалі і вырывалі сабаку з рук,
Кожная брудная, як калюга, і дужая, як фізрук,
А я прыціскаў да грудзей, да сэрца, да кадыка
Свайго сіняга сабаку без вока, зялёнага свайго ваўка.
Ім было па дзесяць, а мне і пяці
Яшчэ не споўнілася, і ў вышыню расці
Мне падабалася больш, чым раздавацца ўшыркі.
Горад, прыватны сектар, вішні, платы і дзіркі,
Вада з калонак, сцюдзёная, як анестэтык,
Смала, якую ўлетку жавалі гэтак,
Быццам хацелі самі зрабіцца дрэвамі:
Вішнямі і таполямі, а не адамамі-евамі.
Якія там Евы!
Гэтыя Евы са смехам крычалі малому Адаму:
“Аддай сабаку!” — а ён: “не аддам” ім.
“Лішай на срацы!” — а ён маўчыць.
Стаіць і румзае, гладзячы той лішай,
Быццам недзе зусім недалёка, у бедных яго вушах,
І праўда
Едуць, едуць сабакаловы.
Селядцовымі круцяць галовамі,
Дзядзькі з сеткамі,
Дзядзькі з клеткамі,
З чарапушкамі на шастах.
Па вуліцы Першага Ровара.
Па вуліцы Жоўтага Драніка.
Па вуліцы Гульні ў Доктарку.
Па аблоках і па кустах.
Дзяўчаты з Таёжнай: троечніцы і няўмехі
Айцы — Баярскія, маці — Эдыты П’ехі,
Яны рабілі балюча так, як грызуць арэхі,
Якія там на Таёжнай былі пацехі?
Тралейбуснае дэпо і сваё дупло.
Стромыя спускі, пусткі, за імі — цыганскае царства,
Каровы, свінні, бабулькі ў хустках, птаства.
Смачны снег — як зубная паста.
Мойвы ў газеце бліскучае паўкіло.
Ды яшчэ казіных шарыкаў чорны россып,
І ўсё было б добра, калі б не просты
Рэфрэн, што торгаў мяне за бровы:
Едуць, едуць сабакаловы.
Па вуліцы Лішаёў,
Па вуліцы Мазі ад Горла.
Едуць.
Яны ўжо блізка.
Калі ты сабака — схавайся ў будку.
Замры ў дзіцячым сваім абутку,
Каб не пабачыў ніхто з канапы,
Што не ногі ў цябе насамрэч, а лапы.
Памры ў будцы,
Зрабіся будкай,
Не гаўкай гучна,
Бо ноч няхутка.
Што яны робяць, сабакаловы?
Едуць.
А калі прыедуць, што будуць рабіць?
Сабак лавіць,
І мераць, мераць,
Хто без ашыйніка — таму смерць, смерць!
А калі сказаць, што ты нечы, што маеш будку?
Не павераць!
Хто з лішаём — таму смерць, смерць!
Смяюцца.
Уначы, абдымаючы майго ваўка,
Я не спаў, я чуў рокат рухавіка.
Страшным словам адганяючы чорны страх,
Я лішай намацваў на тваіх баках.
За пісюн трымаючыся, слухаючы ківач,
І сабачы брэх, і дзіцячы плач,
Я сачыў, як вуліца сочыць за платамі,
Зазірае ў будкі,
Пхне ў галовы памяць,
Набівае жывёл і людзей
Нечым мяккім, сырым,
Незаўважным удзень.
У прыватнага сектара — справы прыватныя.
У майго сабакі лапы ватныя.
Беласнежны ў яго галаве паралон,
Па яго не прыедуць.
Ніколі.
І няхай там, на вуліцы, шэры фургон
А ў фургоне злы дзядзька й жалезны загон,
Што з таго, што прыехалі сабакаловы.
Я не веру ніводнаму вашаму слову.
Я заткну ўсе дзіркі ў сваёй галаве,
Я ў свежай зямлі закапаю цябе,
Дзе агрэставы куст, падалей ад спакус,
Падалей ад дзяцінства, у якім я ўгруз,
Падалей ад Таёжнай, да лепшых часоў,
Гэта проста гульня. Не магіла, а схоў.
Yes I wanna be your dog,
Мой сабака сёння здох.
Памяці інжынера Гарына
Ніякай болей варажбы.
Больш не пішу. Не варагую.
Мне працу бы, мне службу бы,
Пляваць, каму і дзе. Любую.
Найлепш па лініі метро.
Наведваць могілкі ў Мантро,
Парыжы, Цюрыху і Празе
Няцяжка й тут.
У кожным разе,
На Трактарным і на Аўтазе
Перачытаць “Уліс” па сказе —
Ist gut.
І ў вагонным цёмным задзе
Чуць мёртвых галасоў суладдзе
Зусім не горшая з пакут.
Ніякай болей варажбы. Чытаць чужое, ды паціху.
Не давяраць старому псіху,
Што літарак насыпаў крыху
На мокры бок тваіх павек.
Пісаць? Забудзь дурное ліха.
Цяпер ты вольны чалавек.
…Але ў спінах тысяч кніг
Чуваць няўхвальнае здзіўленне.
І вось аднойчы шэрым ценем
Ты прабіраешся між іх
І думаеш, што на бук-кросінг
Аддаць бы соцень сем ці восем.
А ў спінах кніг гарыць гардыня.
І заўтра тэлефон падыме…
Будзільнік злосна трубку кіне:
Служыць, служыць, служыць, служыць.
Пісаць самому — гэта выклік.
Пайдзі і вырві тыя іклы.
Ніякай болей варажбы,
Служы, служы, служы, служы.
Ты кажаш кнігам: гэта карма.
Усё тут марна, марна, марна.
А ў кватэры пах кнігарняў,
Табой пабачаных кнігарняў,
Табой памацаных кнігарняў,
Такіх спакуслівых кнігарняў,
Яшчэ не знойдзеных кнігарняў,
Усіх кнігарняў на Зямлі.
Пачуўшы іх нямы загад,
Хапаеш кніжку наўздагад,
“Она того, поверь, не стоіт!” —
крычыць твой розум, he’s a poet,
На вокладцы — гіпербалоід,
Які сціскае псіхапат.
Гары вы гарам, гарам, гарам.
Ты ўспомніў: Гарын,
Гарын,
Гарын.
Маньяк, дыктатар, інжынер.
Васьмідзясятыя, таршэр…
Не можа хлопчык даўгалыгі
Пагляду адарваць ад кнігі.
Пад енкі даўняй менскай сцюжы
Да раніцы, да забыцця…
А бацька служыць.
Маці служыць.
Народ увесь аддана служыць
Сваім багам, сваім чарцям.
Была б там кніга… так, чытво.
Не По, не Оэ і не Во.
Стары дурны савецкі трылер…
“Засмаж іх свет на страшным грылі!” —
Ты іншы, іншы, не такі!
Але ў выгіне рукі
Гардыні торгалася вена:
Пагарда — зброя джэнтльмена.
А ноч сканчаецца імгненна.
Сняданак як нямая сцэна.
Партфель, пінжак, абутак зменны,
І Гарын рэжа ў жываце,
Смярдзіць крывёй у душным класе.
І цэлае жыццё ў запасе.
І суп чакае на пліце.
Я помню: школа ў тумане.
Плыве над партай млосным раннем
Старэчы твар беларусіцы.
У тыя дні над Шабанамі,
Над выбітымі дыванамі
Палала вогнішча амбіцый.
Як сонца, як чырвоны гальштук.
Як Трэці і апошні Рым.
У навакольным свеце тым
Я чуў усе адценні фальшу.
Гары вы гарам, гарам, гарам.
Я вырасту такім, як Гарын.
Я вырасту такім, як Гарын.
Праз “ы” пісацьму “шы” і “жы”.
Я марыў, марыў, марыў, марыў.
Я не баяўся іхнай кары.
Гары вы гарам, гарам, гарам!
Я ведаў, як мне трэба жыць.
Быць вольным, гордым і злапомным
І смертаносным жоўтым промнем
Шныраць па прыцемках фальшывых,
Знаходзіць іх дамы і шыбы —
І хай пячэ на пальцах скура,
Выхопліваць за тварам твар:
Пыхлівых самазваных гуру
Іх нудных лёкаяў панурых,
Што робяць з варажбы тавар —
І помсціць за літаратуру.
Вучыцца ў майстроў памерлых.
Псаваць сабе і іншым нервы.
Падпальваць замкі і палацы,
Не прызнаваць ні рас, ні нацый.
Бурыць ерархіі і планы
І, варажбою апантаны,
Заваяваць іх свет паганы
І даказаць, што ўсё не так.
Што ты мастак,
мастак,
мастак.
Цябе памерлыя вучылі
Шукаць схаваных ран і шчылін,
Маліцца таленту і стылю
І промню, тонкаму, як ніць.
Варагаваць —
і варажыць.
