№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Ўолт Ўітмэн

О Манхэтан!

Вершы

Пераклад з ангельскай Юля Цімафеева
Дай мне дзівоснае ціхае сонца
(Give me the splendid silent sun)

І
Дай мне дзівоснае ціхае сонца ў найзіхатлівым праменні,
Дай мне з саду сакавіты восеньскі плод, спелы й чырвоны,
Дай мне поле, дзе някошаная каласіцца трава,
Дай мне альтанку, дай мне пруты, абвітыя лозамі,
Дай мне новае зерне кукурузы й пшаніцы, дай мне жывёлаў рахманых, што навучаць патолі,
Дай мне ночы такія спакойныя, як на высокіх плато на захад ад Місісіпі, і ў зоры ўглядацца,
Дай мне духмяны на досвітку сад з гожымі кветкамі, дзе магу я хадзіць ціхамірна,
Дай мне ў жонкі жанчыну з салодкім дыханнем, якая ніколі не стоміць мяне,
Дай мне цудоўнае дзіця, дай мне далёкае ад шумаў сусвету простае вясковае жыццё,
Дай мне спяваць дзікія песні з сабою сам-насам, адно для ўласных вушэй,
Дай мне самоту, дай мне Прыроду, дай мне зноў, о Прырода, сваю першародную мудрасць. 
 
Выпрошваю ўсё гэта (стомлены бясконцай мітуснёй, знясілены вайной і варажнечай),
Вымольваю незмаўкальна, і крыкі рвуцца з майго сэрца,
Але просячы, я ўсё роўна гарнуся да свайго горада,
Дзень за днём і год за годам,о горад, гуляць тваімі вулкамі,
Дзе ты палоніш мяне на час і адпускаць не хочаш,
Але насычаеш мяне, узбагачаеш душой, адорваючы паўсюдна людскімі тварамі.
(О я бачу, чаго я хацеў унікнуць, і, аспрэчваючы мае мальбы,
Я бачу, як мая душа топча тое, чаго яна прагла.)
 
ІІ

Трымай сваё дзівоснае ціхае сонца,
Трымай, о Прырода, свае лясы і лясныя зацішкі,
Трымай свае лугі з канюшынай і цімафееўкай, свае пшанічныя палі і сады,
Трымай сваю грэчкавую квецень і гул вераснёўскіх пчолаў над ёю,
Дай мне твары і вуліцы — дай мне бясконцыя чароды зданяў уздоўж тратуараў,
Дай незлічоных паглядаў — дай мне жанчын — дай мне тысячы таварышаў і каханкаў!
Штодня дай мне новых — дай мне з імі за рукі трымацца штодня!
Дай мне відовішчаў — дай мне вуліц Манхэтана!
Дай мне Брадвей з салдатамі на маршы — дай мне голасу трубаў і барабанаў!
(Салдаты пашыхтаваліся ў роты й палкі — адны збіраюцца ў дарогу, румяныя, дзёрзкія,
Другія, чый скончыўся час, вяртаюцца парадзелымі шэрагамі, юныя, але такія старыя, маршыруюць, ні на што не зважаючы.)
Дай мне ўзбярэжжы і прыстані ў чорнай аблямоўцы караблёў!
Вось гэта па мне! О жыццё насычанае, поўнае пад завязку і размаітае!
Жыццё тэатраў, бараў, вялізных гатэляў — па мне!
Кают-кампаніі параходаў па мне! людныя экскурсіі па мне! факельныя шэсці!
Шчыльныя брыгады, гатовыя да вайны, а за імі нагружаныя ваенныя машыны;
Людзі, незлічоныя, рухавыя, з моцнымі галасамі, пачуццямі, святамі,
Вуліцы Манхэтана, што гучна грукочуць, што адбіваюць бой барабанаў, як цяпер,
Несупынны і шумны ансамбль, ляскат і бразгат ружжаў (нават выгляд параненых),
Натоўпы Манхэтана і іх гармідарны ансамбль!
Твары і вочы Манхэтана— заўжды па мне! 
 
Горад караблёў
(City Of Ships)
 
Горад караблёў!
(О чорныя караблі! О лютыя караблі!
О прыгожыя вастраносыя параходы і паруснікі!)
Горад свету (бо ўсе тут народы,
Усе краіны зямлі аддаюць тут сваю даніну)!
Горад мора! горад спешных іскрыстых прыліваў!
Горад, чые радасныя прылівы няспынна імкнуць і адступаюць, згортваючыся і разгортваючыся віхрамі і пенай!
Горад прыстаняў і складоў! горад высокіх фасадаў з мармуру і жалеза!
Горды і палкі горад! жвавы, шалёны, дзівацкі горад!
Уздыміся, о горад! Не дзеля міру толькі, а будзь сабой, да вайны падобны.
Не бойся! не пераймай нічыіх узораў, акрамя ўласных!
Глядзі на мяне, о горад! увасабляй мяне, як я цябе ўвасобіў!
Я нічога з дараванага табою не адрынуў — усіх табою прынятых я прыняў;
Добрае ці благое, я ў цябе не пытаюся — усё люблю — нічога не асуджаю;
Я пяю і хвалю ўсё тваё — але хопіць міру;
У міры я пеў мір, але цяпер я маю барабан вайны;
Вайна, чырвоная, — песняй маёй на тваіх вуліцах, о горад! 
 
Горад оргій
(City Of Orgies)

Горад оргій, алеяў і ўцехаў!
Горад, у якім я жыву і спяваю, у тваёй сарцавіне, каб аднойчы праславіць цябе,
Не твае ўрачыстасці — не твае жывыя карціны, не твае спектаклі — мая адплата;
Не бясконцыя шэрагі тваіх дамоў — не караблі на прыстанях,
Не шэсці на вуліцах, не яркія вітрыны з таварамі напаказ;
Не мае размовы з людзьмі вучонымі, не мой удзел у імпрэзах ці святах;
Не яны — калі ж крочу я, о Манхэтан! твае частыя хуткія сполахі вачэй, што мне прапануюць каханне,
Прапануюць у адказ на маё — вось мая адплата;
Каханкі, нястрымныя каханкі, — адзіная мне адплата.
 
Манахата
(Mannahatta)

Я прасіў пра нешта адметнае і выключнае для майго горада,
І вось жа! узнікла спрадвечнае слова!
 
Цяпер я бачу, што ў імені, у слове, гучным, мудрым, бурлівым, пявучым, самастойным,
Я бачу, што слова майго горада — гэта слова старое,
Таму што я бачу, гэта слова гняздуе ў гняздоўі затокаў цудоўных,
Заможны, уздоўж у густой аблямоўцы паруснікаў і параходаў, востраў
у шаснаццаць міль даўжынёй, на аснове надзейнай,
Незлічоныя людныя вуліцы, высокія будынкі з металу, стромкія, моцныя, светлыя, велічна мкнуць у чысцюткае неба,
Прыліў, які так люблю, хуткі і шчодры на схіле дня,
Імклівыя марскія цячэнні, астраўкі, прылеглыя буйнейшыя выспы, пагоркі і вілы,
Шматлікія мачты, белыя прыбярэжныя параходы, баржы, паромы, чорныя марскія караблі, збудаваныя ўдала,
Вуліцы ў самым цэнтры, дзелавыя канторы маклераў, канторы купцоў і грашовых брокераў, вуліцы-рэкі,
Імігранты ўсё прыбываюць, пятнаццаць ці дваццаць тысяч за тыдзень,
Драбіны развозяць тавары, смелая язда фурманаў, загарэлыя твары маракоў,
У паветры лета, ярка ззяе сонца, плывуць у вышынях аблокі,
Зімовы снег, на санях бомы — на рацэ трэснуў лёд, крыгі ідуць то ўверх, то ўніз, гнаныя прылівамі ці адлівамі,
Гарадскія механікі, майстры, статныя, з прыгожымі тварамі, глядзяць табе проста ў вочы,
Перапоўненыя тратуары, калёсы, Брадвей, вось жанчыны, крамы й тэатры,
Мільённы народ — манеры вольныя і шляхетныя —галасы шчырыя — гасціннасць паўсюль — самая смелая і добрая моладзь,
Горад хуткіх і шумных водаў! горад шпіляў і мачтаў!
Горад у гняздоўі заліваў! мой горад!
Пераклад з ангельскай – Юля Цімафеева © 2017

Чытайце таксама

Томас Стэрнз Эліят

Томас Стэрнз Эліят

Амерыканска-ангельскі паэт, драматург і літаратурны крытык, прадстаўнік мадэрнізму ў паэзіі. Лічыцца адным з найвялікшых паэтаў XX ст.

Айн Рэнд

Айн Рэнд

Амерыканская пісьменніца і філосаф, стваральніца філасофскага кірунку "аб'ектывізм"

Мацей Стрыйкоўскі

Мацей Стрыйкоўскі

Адзін з найбольш вядомых і чытаных гісторыкаў Рэчы Паспалітай другой паловы XVI ст

Паўль Цэлан

Паўль Цэлан

Нямецкамоўны паэт і перакладчык, адзін з найлепшых еўрапейскіх лірычных паэтаў

1900