№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Антонія Поцы

Пахаванне без смутку

Вершы

Пераклад з італьянскай Аксана Данільчык
Цягнікі
(Treni)
 
Уначы
рух па сцяне павольны
чырвоных ценяў запускаў цягнікі:
счэпкі глухія ўдары
аб сон разбіваліся.
 
І змывала
лёгкім падзеннем дажджу
поўны крышталікаў дым: мары
пачыналіся бясконцымі бліскучымі
рэйкамі ўздоўж ракі.
 
Часам яшчэ і цяпер
далятае праз сон той грукат
бязладны
і па нямых вечаровых вулках ля марудных
драўляных вагонаў абуджае
ў крыві
скрыгатам доўгім — і той даўні пякучы
спалох, і мару
пра эшалоны.
 
Турын, 1 траўня 1937
 
 
 
Лясная песня
(Canto selvaggio)
 
Я крычала радасна на захадзе сонца.
Шукала пад сіверам цыкламены:
паднялася да падножжа круглай скалы
паморшчанай, расколатай хмызамі.
На лугі, пабітыя каменяпадам,
на белыя галоўкі стакротак,
на мае валасы, на маю аголеную шыю,
з высокага неба ападаў вецер.
Я крычала радасна, сыходзячы ўніз.
Захаплялася няскоранай дзікаю сілай,
ад якой калені мае прагнуць стромаў;
невядомай і чыстаю сілай, што напяла
мяне, быццам лук для пэўнага стрэлу.
Цыкламенавы водар — па ўсім шляху;
уздыхалі з палёгкай у цені лугі,
яшчэ трапяткія ад залатой пяшчоты.
Далёка, у трохкутніку зеляніны,
затрымалася сонца. Я б хацела
імкліва скочыць у гэтае святло,
і легчы на сонцы, і раздзецца,
каб, паміраючы, бог напіўся
маёй крыві. Пасля застацца ўночы
ляжаць на лузе з пустымі венамі:
зарапады білі б раз'юшана
маё цела ссохлае, мёртвае.
 
Пастура, 17 ліпеня 1929
 
 
 
Альпійская вада
(Acqua alpina)
 
Радасць — спяваць як ты, ручаіна,
радасць — смяяцца
і адчуваць у роце белыя,
як твой галечнік, зубы;
радасць — нарадзіцца
толькі цяпер, у сонечнай раніцы
на выгане
між фіялак;
забыцца пра ноч
і ўкус леднікоў.
 
 
 
Горны прытулак
(Rifugio)
 
Туман. Камянёў падзенне
ў крыніцы. Па начах галасы вады
са снягоў збягаюць уніз.
 
Ты рассцілаеш мне коўдру
на саламяным матрацы:
рукамі сваімі дужымі
захінаеш мне плечы, мякка,
каб холад
не дакрануўся.
 
А я думаю
пра вялікую таямніцу, якая жыве
у табе, па-за тваім ціхім
жэстам; пра пачуццё
нашага чалавечага братэрства
без слоў, між вялізных
выступаў горных.
 
І можа, у маўчанні між намі,
болей зорак, і таямніцаў,
і шляхоў неспасціжных,
чым ва ўсім гэтым небе,
распасцёртым за туманамі.
 
Брэйль, 9 жнiўня 1934
 
 
 
Пахаванне без смутку
(Funerale senza tristezza)
 
Гэта не ёсць памерці,
гэта — вярнуцца
да вытокаў сваіх, да калыскі:
ясным днём,
нібы ўсмешка маці,
якая чакала.
Палі заінелыя, дрэвы пад срэбрам, хрызантэмы
белыя — дзяўчынкі
ў белых сукенках,
у вэлюмах колеру прымаразка,
голас — цурчанне вады,
яшчэ жывой між
змерзлымі берагамі.
Агеньчыкі свечак, пагаслых
у ранішнім ззянні,
апавядаюць
пра адыход
рэчаў зямных —
пяшчотны —
пра вяртанне істот чалавечых
па кладках паветраных
неба,
па бялюткіх грабянях дрымотных
гор
да другога берага, да лугоў
сонечных.
 
3 снежня 1934
 
 
 
Сарамлівасць
(Pudore)
 
“Калі нейкае з маіх бедных словаў
табе падабаецца
і ты мне пра гэта кажаш,
хоць бы толькі вачыма,
я расхінаюся перад табою
ў блаславёнай усмешцы,
але дрыжу,
як мама маленькая юная,
што чырванее,
нават калі нейкі мінак называе
прыгожым яе дзіця”.
 
1 лютага 1933
 
 
 
Спакой
(Pace)
 
Слухай:
так блізка звіняць званы!
Бачыш: на бульвары выцягнуліся таполі,
каб абняць іх звон. Кожны ўдар
як глыбокая ласка, аксамітнае покрыва
спакою, што апусціла ноч,
каб агарнуць мой дом і маё жыццё.
Кожная рэч навокал вялікая і цьмяная,
як успаміны дзяцінства.
Дай мне руку: я ведаю, колькі твая рука
пакутавала ад маіх пацалункаў. Дай мне яе.
Сёння вечарам не гараць мае вусны.
Будзем проста гуляць: вуліца доўгая.
Чытаю на далёкай адлегласці будучыню,
як на лісце, што перада мною:
пасля малюнак раптоўна знікае
у невядомасці цемры, як гэтая
чыстая старонка, што рвецца раптоўна
на цёмнай воўне стала.
Але хадзем гуляць: нават невядомасць
мяне не палохае, калі я з табою.
Ты робіш мяне паслухмянай і чыстай,
як дзіця, што моліцца і засынае.    
 
Карнізіё, 3 ліпеня 1929
 
 
 
Неба ўва мне
(Il cielo in me)
 
Я не павінна забыцца,
што неба
было ўва мне.
 
Ты
быў небам ува мне,
ніколі не лашчыў мой твар,
а толькі, калі я гаварыла пра Бога,
кранаў мой лоб
лёгкімі пальцамі і гаварыў:
— Ты робішся прыгажэйшай, калі думаеш,
пра добрае.
 
Ты
быў небам ува мне,
бо кахаў мяне не дзеля мяне самой,
а за тое зерне
дабра,
што спала ўва мне.
 
І калі туга па нязбытным да доўгага
плачу мяне змушала,
ты моцнымі пальцамі
выціраў мае слёзы і казаў:
— Як зможаш ты заўтра стаць мамай
дзіцяці нашаму, калі цяпер так плачаш?
 
Ты
быў небам ува мне,
бо кахаў мяне
не за маё жыццё,
а за другое жыццё,
што магло ўва мне
прарасці.
 
Ты
быў небам ўва мне,
вялікім сонцам, што ператварае
у празрыстае лісце дзёран,
і хто хацеў ударыць цябе,
бачыў, як выляталі з рукі
птушкі,
а не камяні —
птушкі,
што сваімі пёркамі ў небе пісалі
жывое тваё імя,
нібы ў даўніх
цудах святых.
 
Я не павінна забыцца,
што неба
было ўва мне...
 
11 лістапада 1933
Пераклад з італьянскай – Аксана Данільчык © 2017

Чытайце таксама

Вальтэр Скот

Вальтэр Скот

Вядомы празаік, паэт і гісторык, шатландзец з паходжання, знакаміты перадусім сваімі гістарычнымі раманамі

Станіслаў Ігнацы Віткевіч

Станіслаў Ігнацы Віткевіч

Польскі мастак, фатограф, драматург, празаік, эсэіст, філосаф, тэарэтык мастацтва. Віткацы

Грэгары Корса

Грэгары Корса

Амерыканскі паэт і мастак, адзін з яркіх прадстаўнікоў Біт-пакалення

Філіп Топал

Філіп Топал

Нарадзіўся 12 чэрвеня 1965 году ў Празе

1171