№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Канстанты Ільдэфанс Галчыньскі

Пяць даносаў (Pięć donosów)

Пераклад з польскай Кацярына Маціеўская

 I

 

Пану начальніку даношу,

што ў нашам горадзе жывут

пяць вдоваў царскіх генералаў

і што паскудства творат тут. 

Как толька ноч (пра эта точна

ужэ даносіў Гвоздзь, мой зяць) –

в пяці дамах бранчат нарочна

гітар, прадстаўце, тожа пяць.

Гітары – собственнасць мужчынаў

(пра лічнасці я дам сігнал).

Спаць савяршэнна немагчыма – 

крычат, вапят: “Разбей бакал!”

Грыбы, саленья, зразы шпарка 

красуні з хахалямі жруць, 

па восем раз куляюць чарку,

шатаюцца патом, аж жуць!

Калі ўсё так у беднай Польшэ

начнёт шатацца – будзет ад!

Падзел чарговы! Дажэ большэ

і дажэ хужэ – Saisonstaat! 

Я пра апасны від дзебошу

пану начальніку даношу.

 

 

ІІ

 

Пану начальніку даношу,

што Брэш (студзент) с нядаўніх пор

не ў меру эксцэнтрычэн што-та –

он ззадзі дзелает прабор!

Стрыжомся па сталічнай модзе

мы с незапамятных врэмён,

а Брэш с праборам подла ходзіт,

весь із себя такой піжон.

У кансцітуцыонный празнік

пастроіцца красіва строй,

а Брэш пакажэт тыл, праказнік, –

і дзісцыпліны нікакой.

Крычыт “Ур-ра!” ваеначальнік

(пастрыжан как веліт статут),

а Брэш муціт народ, ахальнік,

свеця праборам там і тут.

Я віжу, што ўсё чашчэ людзі

праборы дзелают как Брэш:

Барткевіч, Дурскій, Бігда, Цудзік…

Опля-Канецкій і дэ Веш.

Пра дзекадзенцкую раскошу

пану начальніку даношу.

 

 

ІІІ

 

Пану начальніку даношу

(как там ваш коцік, харашо?),

што Брэш учора нанач глядзя 

к вдаве (адной з пяці) пашол. 

Сідзят ані за самаварам –

казалась бы, бяры і еш,

но нет, внезапна молвіт з жарам

распутніцэ каварный Брэш:

– Вы руская душа, Тацьяна,

ваш муж Талстова знал впалне,

так пачэму жэ утрам рана

я грусцен так, скажыце мне.

Ведзь есць у нас ціпер і Вісла,

і незавісімасць, і флаг,

но незавісімасць павісла 

цяжолай ношай на плячах.

Есць армія, казна, прарокі

і собственный дзержавный пуць –

а я, как парус адзінокі,

хачу забыцца і заснуць…

Пра раманцічных душаў пошук

пану начальніку даношу.

 

 

IV

 

“Пану начальніку даношу,

што ў нашам горадзе…” – но тут

ліст прадзіравіл хто-та злобна,

парэзал брытвай і капут.

Сечас в нево я брошу камень,  

абіда не даёт дышаць:

паследняя свінья он, пане,

труд унічтожыл – і бежаць.

Но еслі он свінья, о гора,

то он не мог іначэ, да?

Вазможна, он сбежал на мора

і бродзіт там туда-сюда.

Вазможна, у нево дзецішкі,

вазможна, сіфіліцік он,

і сверху молніі успышкі

в дзецішак б’ют пад ветра стон!

Какая мрачная карціна,

дзецішак жалка аж да слёз,

но всё жэ ты зачэм, скаціна,

угробіл луччый мой данос?!

Пра свіньяў разных нехарошых

пану начальніку даношу.

 

 

V

 

Пану начальніку даношу,

што час назад жана мая

спрасіла за абедам, знаю ль

Лаакаона групу я.

Разверзлась прада мною бездна,

сялёдка в горле встала вдруг

(што для здароўя непалезна),

і, бледный ад душэўных мук,

сказал я: “Связь тут есць сквазная, 

связь празраваю я впалне.

Парламенцкія групы знаем,

а лакаонаўскія – не!”

Я лічна сам (с Вацлавам) спешна

разведал, хто, і гдзе, і как –

і што б вы думалі? Канешна,

усплыл адразу Брэш, мой враг!

К вдаве я падабрался тонка –

а там і Брэш, і все піжоны, 

і ненаучная кніжонка

са снімкам групы Лакаона!

На атвароце – сігнатура:

“С.Б.” – ну Брэш жэ! Іш ты, чцец! 

Ізабражают тут скульптуру,

как бы за эта не влецець.

Закройце Брэша, бардзо прошу,

не зра ж я эта ўсё даношу!

Пераклад з польскай – Кацярына Маціеўская © 2021

Чытайце таксама

Мэцью Грэгары Льюіс

Мэцью Грэгары Льюіс

Ангельскі раманіст і драматург, стаў знакамітым дзякуючы раману “Манах”, напісанаму ў 19 гадоў

Генрых Кіршбаўм

Генрых Кіршбаўм

Паэт, літаратуразнаўца.

Гейр Гуліксэн

Гейр Гуліксэн

Нарвежскі паэт, раманіст, эсэіст, драматург, дзіцячы пісьменнік, выдавец.

Роберт Энтан Ўілсан

Роберт Энтан Ўілсан

Амерыканскі раманіст, эсэіст, філосаф, псіхолаг, анархіст

365