№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Таццяна Нядбай

Рыбы чуюць тваё маўчанне

Вершы

ххх
 
Горад, дзе
Вызначаў маяк
Кірункі і арыенціры
 
Горад, дзе
Ты казаў мне “мая”,
Забаўляючыся ў ціры
 
Горы дзеляць,
Стаяць сцяной,
Не ссунуць іх, што б ні рабілі мы
 
Горкі прысмак
Сваіх надзей
Заядаю рабінамі
 
Восень імжыць
І спявае блюз
У лахманах рыжых
 
Там, дзе я
Цябе не люблю
Я не змагу выжыць
 
 
 
ххх
 
паміж вечарам і вечнасцю розніцы асабліва няма —
яны стаяць цяпер за тваёй спінай,
па-панібрацку паляпваючы па плячы,
таму разняволься і ўсё ў абдымкі прымай,
не ўнікаючы — кулі ці кулічы
ты рыхтуешся заўтра без допінгу здзейсніць скачок,
таму што трыпутнік не прыкладзеш да горычы без падставаў,
таму што чакаеш, што хтосьці прыйдзе падставіць плячо,
а потым употай дзякуеш, што не падставіў
у сутонні асабліва востра адчуваеш мяжу ўсяго,
лінія жыцця супадае, таючы, з лініяй далягляду,
штосьці вярэдзіць, нібыта блізкая прысутнасць Яго,
таго, хто небакрай адхінае на Дзяды і Каляды
паміж вечарам і вечнасцю выбару асабліва няма,
паміж выбарам і выраем, наадварот, пралегла вечнасць,
рыбы чуюць тваё маўчанне, і можаш рашаць сама,
калі класціся спаць, калі пакідаць веча
 
 
 
ххх
 
калі ты гаворыш, што горы,
як коткі,
акругліўшы спіны,
пілі мора,
не баючыся вады,
а яно было ласкавым, туманным, парным, як сырадой,
то намагаешся не абмовіцца,
як трымаў мяне за руку
калі ты распавядаеш,
што найлепшая кава ў тым месце — за гатэлем прынцэсы Луізы,
то намагаешся не згадаць уголас,
як п’янкое віно з келіха перацякала ў заход сонца,
а потым — назад у келіх,
каб захмяліць нас і застацца слядамі на вуснах
усе слухаюць раскрыўшы раты
(і я таксама),
як выдмы, перацякаючы, мяняюць формы,
застаючыся з намі — у нашых кішэнях,
на зубах,
у сэрцах,
але і ў майстэрскім пазбяганні займеннікаў першай асобы множнага ліку —
як сцяжкоў на аўтадроме,
як буйкоў на вадзе
калі ты глядзіш на мяне, я часам баюся,
што табе і сапраўды ўдалося —
забыць
 
 
 
ххх
 
дай мне тое, што ты не даваў нікому,
і што — ніхто мне
дай мне шал і лютасць адстойвання нашых сноў,
перамогу і стому, якія мяжуюць з комай,
і падатлівасць, у якой мы тонем,
дай мне тое, што ляжа ў падмурак асноў
не шкадуй і не бойся —
няма ні джала, ні куляў,
але я ўглядаюся ў студняў гулкі адчай,
покуль ты не прыйдзеш, пакуль мяне не прытуліш,
а калі прыйшоў —
сядай, завару чай
і змаўчу пра тое, што недзе на дзікай выспе
развіднела і цені спаўзліся ў далёкі кут,
бо тым часам яблыкі побач з домам выспелі
і палын за рогам гаркавейшы ад цыкут
і мы тут
 
 
 
ххх
 
сцішаны шоргат мая
лісцік мяты ў махіта
цябе і мяне прымае
маўклівая глыб блакіту
дзе след самалёта паволі
рыбіным тае шкілетам.
затухаюць магноліі
распаляецца лета
 
 
 
ххх
 
Тое, пра што немагчыма маўчаць і сказаць немагчыма.
Мы набіраем паветра ў сэрца і ім крычым мы.
Хай хтосьці адкажа, чаму, за што і — ўрэшце — прычым мы?
Схавай насоўкі, яно насоўваецца без дай прычыны.
Наступны прыпынак праз вечнасць, дык едзь і маўчы мо
ці — нейтралізуй наступствы, ўсміхайся і лыпай вачыма.
 
Цягнік нясе, мы ўсе ў адным вагоне, і дзякуй, што побач,
не бачна неба, але пра яго раскажуць парох ці пробашч.
Прышпільвайся і трымайся, зрабі хоць спробу.
 
Хоць часам таго, што ў руках, не ўтрымаць, праз шкельцы
плыве вясновымі ручаямі радасць тапельцаў.
Дай кожнай сястры — па тоне спакою, братам — адвагі і
нам усім бы цяпер прыдаліся здольнасці ў магіі.
 
Не зазірай, калі ласка, ў сябе, каб не ўбачыць прадоння.
Прабач,
мы ўжо пралілі віно.
Мы ўсе тонем

Чытайце таксама

Ян Лехань

Ян Лехань

Ппольскі паэт, літаратурны і тэатральны крытык

Юрый Вінічук

Юрый Вінічук

Украінскі пісьменнік, журналіст, містыфікатар, укладальнік анталогіі гатычнай літаратуры

Аляксандр Чак

Аляксандр Чак

Аляксандр Чак (сапраўднае імя – Аляксандр Чадарайніс) – латышскі паэт і празаік, якога лічаць пачынальнікам урбаністычнай паэзіі ў Латвіі

Хорас Ўолпал

Хорас Ўолпал

2383