№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Таццяна Нядбай

Рыбы чуюць тваё маўчанне

Вершы

ххх
 
Горад, дзе
Вызначаў маяк
Кірункі і арыенціры
 
Горад, дзе
Ты казаў мне “мая”,
Забаўляючыся ў ціры
 
Горы дзеляць,
Стаяць сцяной,
Не ссунуць іх, што б ні рабілі мы
 
Горкі прысмак
Сваіх надзей
Заядаю рабінамі
 
Восень імжыць
І спявае блюз
У лахманах рыжых
 
Там, дзе я
Цябе не люблю
Я не змагу выжыць
 
 
 
ххх
 
паміж вечарам і вечнасцю розніцы асабліва няма —
яны стаяць цяпер за тваёй спінай,
па-панібрацку паляпваючы па плячы,
таму разняволься і ўсё ў абдымкі прымай,
не ўнікаючы — кулі ці кулічы
ты рыхтуешся заўтра без допінгу здзейсніць скачок,
таму што трыпутнік не прыкладзеш да горычы без падставаў,
таму што чакаеш, што хтосьці прыйдзе падставіць плячо,
а потым употай дзякуеш, што не падставіў
у сутонні асабліва востра адчуваеш мяжу ўсяго,
лінія жыцця супадае, таючы, з лініяй далягляду,
штосьці вярэдзіць, нібыта блізкая прысутнасць Яго,
таго, хто небакрай адхінае на Дзяды і Каляды
паміж вечарам і вечнасцю выбару асабліва няма,
паміж выбарам і выраем, наадварот, пралегла вечнасць,
рыбы чуюць тваё маўчанне, і можаш рашаць сама,
калі класціся спаць, калі пакідаць веча
 
 
 
ххх
 
калі ты гаворыш, што горы,
як коткі,
акругліўшы спіны,
пілі мора,
не баючыся вады,
а яно было ласкавым, туманным, парным, як сырадой,
то намагаешся не абмовіцца,
як трымаў мяне за руку
калі ты распавядаеш,
што найлепшая кава ў тым месце — за гатэлем прынцэсы Луізы,
то намагаешся не згадаць уголас,
як п’янкое віно з келіха перацякала ў заход сонца,
а потым — назад у келіх,
каб захмяліць нас і застацца слядамі на вуснах
усе слухаюць раскрыўшы раты
(і я таксама),
як выдмы, перацякаючы, мяняюць формы,
застаючыся з намі — у нашых кішэнях,
на зубах,
у сэрцах,
але і ў майстэрскім пазбяганні займеннікаў першай асобы множнага ліку —
як сцяжкоў на аўтадроме,
як буйкоў на вадзе
калі ты глядзіш на мяне, я часам баюся,
што табе і сапраўды ўдалося —
забыць
 
 
 
ххх
 
дай мне тое, што ты не даваў нікому,
і што — ніхто мне
дай мне шал і лютасць адстойвання нашых сноў,
перамогу і стому, якія мяжуюць з комай,
і падатлівасць, у якой мы тонем,
дай мне тое, што ляжа ў падмурак асноў
не шкадуй і не бойся —
няма ні джала, ні куляў,
але я ўглядаюся ў студняў гулкі адчай,
покуль ты не прыйдзеш, пакуль мяне не прытуліш,
а калі прыйшоў —
сядай, завару чай
і змаўчу пра тое, што недзе на дзікай выспе
развіднела і цені спаўзліся ў далёкі кут,
бо тым часам яблыкі побач з домам выспелі
і палын за рогам гаркавейшы ад цыкут
і мы тут
 
 
 
ххх
 
сцішаны шоргат мая
лісцік мяты ў махіта
цябе і мяне прымае
маўклівая глыб блакіту
дзе след самалёта паволі
рыбіным тае шкілетам.
затухаюць магноліі
распаляецца лета
 
 
 
ххх
 
Тое, пра што немагчыма маўчаць і сказаць немагчыма.
Мы набіраем паветра ў сэрца і ім крычым мы.
Хай хтосьці адкажа, чаму, за што і — ўрэшце — прычым мы?
Схавай насоўкі, яно насоўваецца без дай прычыны.
Наступны прыпынак праз вечнасць, дык едзь і маўчы мо
ці — нейтралізуй наступствы, ўсміхайся і лыпай вачыма.
 
Цягнік нясе, мы ўсе ў адным вагоне, і дзякуй, што побач,
не бачна неба, але пра яго раскажуць парох ці пробашч.
Прышпільвайся і трымайся, зрабі хоць спробу.
 
Хоць часам таго, што ў руках, не ўтрымаць, праз шкельцы
плыве вясновымі ручаямі радасць тапельцаў.
Дай кожнай сястры — па тоне спакою, братам — адвагі і
нам усім бы цяпер прыдаліся здольнасці ў магіі.
 
Не зазірай, калі ласка, ў сябе, каб не ўбачыць прадоння.
Прабач,
мы ўжо пралілі віно.
Мы ўсе тонем

Чытайце таксама

Сэсіл Фрэнсіс Александэр

Сэсіл Фрэнсіс Александэр

Гедрэ Казлаўскайтэ

Гедрэ Казлаўскайтэ

Готфрыд Бэн

Готфрыд Бэн

Нямецкі паэт, эсэіст, навеліст, публіцыст, тэарэтык мастацтва, доктар медыцынскіх навук

Оскар Мілаш

Оскар Мілаш

Французскі паэт і літоўскі дыпламат, дзядзька Чэслава Мілаша

2579