№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Дайва Чапаўскайтэ

Слёзы мае чырыкаюць

Вершы

Пераклад з літоўскай Андрэй Хадановіч

 ***

 (Jau laikas gultis...)

Час ужо класціся,

але пачакай, апрану

ўсю адзежу, якую маю,

усю да апошняй,

усе сукенкі й кашулі,

і найтаўсцейшае футра.

Мяне будзе шмат,

я цяжкою буду,

падумаеш — вось дык жанчына,

і колькі ж працы

трэба зрабіць да раніцы,

покуль не вылушчыш

смочку

маленькую і рудую,

як ластаўчына

гавешка.

 

***

 (Tilpau į batus...)

Улазіла ў боты,

нават у боцікі,

нават у свае сляды,

улазіла ў дзвярную пройму,

за пазуху, у міжзуб’е,

памяшчалася ў шапцы,

разам з мышыным гняздом,

з пяццю голымі мышанятамі,

у галаве памяшчалася,

у фатаграфіі не заўсёды,

часам абразалі,

памяшчалася ў кішэні,

побач з леташнім каштанам,

у жмені памяшчалася,

нават заставалася месца,

каб не выпасці,

упіралася нагамі

і трымалася,

цвёрдая, быццам грэчка,

на кончыку мамінага пальца

памяшчалася, покуль сякерай

не адцяла, па шыі курыцы

не трапіўшы,

у струменьчыку ейнай крыві

памяшчалася,

балела і памяшчалася,

покуль не перастала,

памяшчалася, памяшчалася,

покуль не змоўкла.

 

***

 (Ruduo prasideda gerklėje...)

Восень заўжды пачынаецца ў горле.

Дзесьці між звязак

з’яўляюцца хмары, гусцеюць,

збіраюцца ў камякі,

застраваюць і ціснуць.

Вільгаць падымецца ўгору,

да самага кончыка носа,

павісне цяжкою кропляй,

цягнецца, цягнецца, покуль

не скіну пальцамі вобзем.

Мільгне вільготнаю знічкай

і пляснецца аб брукаванку

рыбіным плаўніком.

Глянцавы брук адлюструе

журавоў на курлыкіным небе,

божыя палец ды пазуху,

марныя спадзяванні,

абяцанкі-цацанкі,

мэты, якія

не апраўдалі сродкаў,

радзіму з асеннім падзеннем

рэйтынгаў, з тварам

колеру гнілых яблык,

маркоту птушынага горла, —

адлюстраваныя

ў мокрым люстэрку

насмарку.

 

Калыханка каханаму

(Lopšinė mylimajam)

Дурненькі ты мой,

дуронік,

адны мы з табой засталіся,

а іншыя ўсе памерлі,

абмытыя і прыбраныя,

паголеныя, прычасаныя,

аплаканыя, пахаваныя,

ахайна пашыхтаваныя,

кветкамі паўтыканыя, —

пакояцца з мірам

без рызыкі.

Адны мы з табою

ніяк не можам памерці,

уніз галавой

у неба ўсё тое ж падаем,

да наступнага разу.

А ў куточках вачэй

дзяжураць дзве канарэйкі,

розныя, нібы пара

вачэй аднаго чалавека,

дурненькі ты мой,

дуронік,

у гэтую ноч мы зноў

ніяк не зможам памерці,

я плачу ўначы канарэйкамі,

і слёзы мае чырыкаюць.

 

***

 (neužauga jau lig pažastų...)

не схавацца па грудзі ў траве

рэдка чуеш як бульба жыве

як у склепе дыхае цвіллю

і пытаеш на мове трысця

колькі часу? — не хопіць жыцця

колькі вінен? — пазык нарабілі

 

ўсё астатняе — шляхам вады

срэбным вірам травы-лебяды

ў лебядзінае ціхае вусце

вецер спіць і ўздыхае ўва сне

маці босая ходзіць — мяне

не знаходзіць ніяк у капусце

 

Лічылка

(Skaičiuotė)

Галінка. Спалах белых кветак

у лёгкім воблаку пагас.

І ўпершыню жыць файна гэтак,

хаця жывеш у соты раз.

 

А ў ветры пацеры з тугою,

і ў цемрыве не прасачыць,

як вока падміргне. (Другое,

калі ад левага лічыць.)

 

Пахаладае на дасвецці.

Сканае месяц уваччу.

І ўсё адчую сэрцам. (Трэцім,

бо я ад верхняга лічу.)

Пераклад з літоўскай – Андрэй Хадановіч © 2016

Чытайце таксама

Аркадзь Аверчанка

Аркадзь Аверчанка

Рускі пісьменнік-сатырык, тэатральны крытык. Пасля рэвалюцыі жыў на эміграцыі

Канстанты Ільдэфанс Галчыньскі

Канстанты Ільдэфанс Галчыньскі

Оскар Ўайлд

Оскар Ўайлд

Оскар Фінгал О’Флаэрці Ўілс Ўайлд — брытанска-ірландскі паэт, празаік, драматург, эсэіст, адзін з самых вядомых пісьменнікаў позневіктарыянскага перыяду, яркая знакамітасць свайго часу

Дайва Чапаўскайтэ

Дайва Чапаўскайтэ

Літоўская паэтка, аўтарка драматычных твораў.

1469