№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Алена Стэпаненка

...свет напісаны некім іншым, ранейшым, велікарукім

Вершы

Пераклад з украінскай Юля Цімафеева
***
(все розсипається все протікае крізь пальцы)
 
усё рассыпаецца ўсё працякае скрозь пальцы
раны гэтага свету зацягваю нібы пятлю на шыі
але нітка рвецца блытаецца саскоўзвае
жыццё рвецца блытаецца саскоўзвае
падае
падае
падае
кот пераказвае біблію птушкам голасам галоднага немаўляці
ходзіць па даху так
быццам мае крылы
птушкі слухаюць і ходзяць па даху так
быццам не маюць крыл
а толькі раны —
усе пералётныя
шасцікрылыя
разарваныя
немыя
немыя
немыя
серафімы нянавісці
размножваюцца ў палёце
заглядаюць у вочы
нібы галодныя дзеці
разяўляюць раты
з чорнымі абгарэлымі вуснамі
з белымі зломкамі костак
просяць піць
а кроў усё не сканчаецца
 
свет зацягваецца як
пятля на шыі
раны
не
 
 
 
***
(Тінь переважує тіло)
 
Цень пераважвае цела
            крадзецца ўпотай,
дыхае ціхутка і лёгка —
ні пара з вуснаў, ні вада,
ідзі і шукай яго ў горадзе чулым,
дзесь тут ён быў,
дзесь раскідаў камяні…
Дзесь я лавіла гэты пагляд,
ці гэтыя ямачкі на шчацэ
дзесь ішла супраць ветру
дзесь назад вярталася.
 
Ты пераймі яго, ценю,
                        пакуль я, як стыгмат,
сціскаю ў кулаку
ад хмараў ад дрэваў ад дахаў
                                               усе праклёны гэтых імёнаў —
            усе чатыры бакі сусвету на запененых жарабцах
 
усе пакуты і смуткі — у левай маёй руцэ…
 
Змяняй гаспадара, ценю,
            пакуль
                        плятуць снягі
             гонкую замову расстання
             рубцом замест усмешкі
             плюхаю па шчацэ
             адсутнасцю пацалунку
             на спалатнелых
                         вуснах
             пакуль жа не выслізнула,
                        пакуль парасткі хавае ў сабе
                         малая вінаградная костачка
                                                у правай руцэ         
            любоў як бясценевая радасць
             як бацькоўскі ў квецені сад —
 
той цень няўцешна плача
і просіць вярнуцца назад
 
 
 
***
(…світ написаний кимось інакшим, ранішим, великоруким)
 
…свет напісаны некім іншым, ранейшым, велікарукім
З затрымкаю ў развіцці, двойкаю па каліграфіі —
ён абы-як упісаў нас сюды выпадковымі
                                                           не літарамі нават — знакамі,
кажа — ну, пацаны, вы папалі на эвалюцыю,
вы прапалі з тымі інфляцыямі, рэвалюцыямі,
спантаннымі ласкамі, запланаванымі дэфларацыямі —
вы, здаецца, сабе здаяцеся —
                                   незалежна ад таго, паэт гэта ці паэтэса.
 
І вось — мы зняможана вучымся чытаць блізкіх, далёкіх.
рдзеючы ад напружання, змагаемся з разрухаю —
калі пад цвёрдую карою мозгу распушчальная памяць сцякае
і кладзецца прасціной з касымі бруднымі рысамі…
 
паглядзі мне ў вочы, скажы, распазнай, разбяры
прачытай без падрадкоўніка нашы згубленыя назвы
не на злосць, на памяць — для таго, хто доўга трымаў у рукаве —
нас, прыладжаных, нібы пазлы, мечаных каханнем, як карты
прыгадай — каб змянілася штосьці ўнізе й угары
пакуль цягне быццё па спіне касцяныя кіпці
пакуль мы на мяжы балансуем паміж смерцю — й аргазмам.
 
 
 
***
(травня такого уже не було і не буде)
 
траўня такога ўжо не было і не будзе
такой яснасці
вымытасці
завершанасці
беласці
нібы перад
канчатковаю слепатою
не, не будзе
 
кожную рэч называць па імені
рама
вушак
люстра
кніга
ручнік
рука
нож
боль
кожнай рэчы кранацца з павагаю і любоўю
клікаць
песціць
бо хто ж яшчэ?
хто напіша кнігу быцця —
акрамя цябе?
хто выкліча
кожную душу
з чорнай дзежкі сляпых ненараджэнняў
бо толькі на слове
быццам балонік паветраны на нітцы трымаецца
сусвет
 
белая вольха начапіла на макаўку капялюш амялы
фарсістая, як фраерка
белыя каштаны — цэлых шэсць —
накруцілі вейкі і падміргваюць
белым спевам салаўя
белыя крыжы злятаюць з бэзу —
і кладуцца дзе хочуць
і стаяць дзе хочуць
і крычаць
крычаць
крычаць
нібы перад
канчатковаю
нематою
Пераклад з украінскай – Юля Цімафеева © 2017

Чытайце таксама

Максім Багдановіч

Максім Багдановіч

Беларускі паэт, літаратурны крытык, адзін з пачынальнікаў беларускага мастацкага перакладу

Аляксандр Чак

Аляксандр Чак

Аляксандр Чак (сапраўднае імя – Аляксандр Чадарайніс) – латышскі паэт і празаік, якога лічаць пачынальнікам урбаністычнай паэзіі ў Латвіі

Амбраз Бірс

Амбраз Бірс

Амерыканскі пісьменнік і журналіст, выбітны публіцыст-сатырык свайго часу.

Эрнэст Брыль

Эрнэст Брыль

Польскі паэт, празаік, драматург, перакладчык, журналіст

1193