***
(ES WAR ERDE IN IHNEN)
УНУТРЫ ІХ БЫЛА ЗЯМЛЯ, і
яны капалі.
Яны капалі й капалі, так
дзень іх мінаў, іхная ноч. І Бога яны не хвалілі,
які, так яны чулі, усё гэта прагнуў,
які, так яны чулі, усё гэта ведаў.
Яны капалі і болей нічога не чулі;
не памудрэлі, не склалі ніводнай песні,
не выдумалі сабе аніякай мовы.
Яны капалі.
З’яўляўся спакой, з’яўляліся бура і драма,
з’яўляліся моры ўсе.
Я капаю, ты капаеш, чарвяк капае таксама,
і спеў нясецца адтуль: Яны капаюць.
О якісь, о ніякі, о ніхто і о ты:
Куды вядзе ў нікуды пуцявіна?
О ты капаеш і я капаю, капаю сябе я, дзе ты,
а пярсцёнак на пальцы абудзіць нас павінны.
***
(BEI WEIN UND VERLORENHEIT)
(BEI WEIN UND VERLORENHEIT)
ЗА ВІНОМ І РАЗГУБЛЕНАСЦЮ, за
нястачай двайной:
я гнаў наўгалоп па снезе, ты чуеш,
я гнаў наўгалоп па снезе, ты чуеш,
я гнаў Бога ў далеч — у блізкасць, ён пеў,
гэта быў
наш астатні гон над
людзьмі-перашкодамі.
Яны хіліліся, нас
над сабою чуючы, яны
пісалі, яны
схлушвалі нашае ржанне
ў адну
са сваіх рысаваных моваў.
Цюрых, zum Storchen
(Zürich, zum Storchen)
Нэлі Закс
Пра зашмат што ішла гаворка, пра
замала што. Пра Ты
і А-Ты, пра
светлага каламуць, пра
габрэйскасць, пра
Бога твайго.
Пра
гэта.
У дзень Узнясення стаяў
У дзень Узнясення стаяў
Сабор там насупраць, і ён
па водах золата сыпаў.
Пра Бога твайго йшла гаворка, я казаў
супраць яго, я
сэрцу, якое я меў, даваў
надзею:
на
яго найвялікае, ахрыплае, яго
брахлівае слова —
Вока тваё — на мяне, паўз мяне,
твой рот
выгаворваўся воку, я чуў:
Мы
Мы
не ведаем, ведаеш,
мы
не ведаем,
што
трэба.
***
(MIT ALLEN GEDANKEN GING ICH)
З ДУМКАМІ ЎСІМІ Я ВЫЙШАЎ
вонкі са свету: ты там была,
мая ты лагодная, мая ты адкрытая, і —
ты прыняла нас.
Хто
кажа, усё памерла для нас,
калі вочы нашы пагаслі?
Усё абудзілася, усё зачалося.
Вялікае, выйшла, выплыла сонца, ярка
сталі яму душа з душой насупроць, ясна,
ўладарна вымаўчалі яны
сонцу арбіту.
Лёгка
адкрылася тваё ўлонне, ціха
узнялося дыханне ў эфір,
і тое, што хмарылася, хіба не было,
хіба не было яно абліччам ад нас,
хіба не было яно
добрым такім, як імя?
Шлюз
(Die Schleuse)
Па-над гэтай усёю тваёй
жалобай: няма
другога неба.
……….
У нечым роце,
якому яно тысячным было,
згубіў —
згубіў я слова,
што мне заставалася:
сястра.
У
тым шматбожжы
згубіў я слова, што сабе шукаў:
Кадзіш.
Праз
шлюз я мусіў
слова тое ў салёнай вадзе назад,
наперад і наўскос ратаваць:
Іскор.
Іскор.
***
(STUMME HERBSTGERÜCHE)
НЕМЫЯ ВОДАРЫ ВОСЕНІ. Астра,
нязломная зорка, пранеслася
між домам і між прадоннем праз
тваю памяць.
Чужая разгубленасць была
аблічна прысутнай, ты
амаль што
жыў.
Псальм
(Psalm)
Ніхто нас не вылепіць зноў з зямлі і гліны,
ніхто не замовіць наш пыл.
Ніхто.
Будзь пахвалёны, Ніхто.
Дзеля цябе мы
цвіцем.
Табе
напроці.
Нічым
мы былі, мы ёсць і мы
застанёмся цвісці:
нічому,
нікому — ружа.
У ёй
песцік светлы, як душа,
тычынка апусцелая, бы неба,
вянок чырвоны
ў пурпуры слова, што мы пелі
о, мы пелі
над церняй.
Алхімія
(Chymisch)
Маўчанне, як золата згатаванае, у
абвугленых
далонях.
Вялізнае, шэрае,
як кожная страта блізкае
сястрына аблічча:
Усе тыя імёны, усе тыя разам
спаленыя
імёны. Так шмат
попелу пасвяціць. Так шмат
зваяванай зямлі
над
лёгкімі, найлёгкімі
колцамі
душаў.
Вялізнае, шэрае. Без шлаку
і смолі.
Ты, тады.
Ты з бляклым,
раскушаным бутонам.
Ты ў віннай плыні.
(Хіба і нас не вызваліў
гэты гадзіннік?
Файна,
файна, як тваё слова міма тут памерла.)
Маўчанне, як золата згатаванае, у
абвугленых, абвугленых
далонях.
Пальцы дымна тонкія. Як кроны, кароны з ветру
над —
Вялізнае. Шэрае. Бяс-
следнае.
Кара-
леўскае.
Mandorla
(Mandorla)
У мігдале — што месціцца ў мігдале?
Нічога.
Месціцца нічога ў мігдале.
Там яно месціцца й месціцца.
У нічым — што месціцца там? Кароль.
Там месціцца кароль, кароль.
Там ён месціцца й месціцца.
Волас габрайскі, табе не сівець.
А вока тваё — дзе месціцца вока тваё?
Вока тваё месціцца мігдалу напроці.
Вока тваё месціцца нічому напроці.
Вернае яно каралю.
Там яно месціцца й месціцца.
Волас людскі, табе не сівець.
Пусты мігдал, каралеўскім сінець.
