№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Паўль Цэлан

З кнігі "Mohn und Gedächtnis"

Вершы

Пераклад з нямецкай Юля Цімафеева
Рука твая напоўнена гадзінамі
(Die Hand voller Stunden)
 
Рука твая напоўнена гадзінамі, ты падышла — і я сказаў:
Твой волас не цёмны.
Тады ты лёгка ўзняла яго на вагі гора, і ён заважыў болей, чым я…
 
Яны прыходзяць да цябе на караблях і грузяць яго, яны прапануюць яго на продаж на рынках радасці —
Ты з бездані мне ўсміхаешся, я плачу табе ў адказ з той шалі, што лёгкай застаецца.
Я плачу: Твой волас не цёмны, яны прапануюць пену марскую, а ты свае косы ім аддаеш…
Ты шэпчаш: Яны напаўняюць мною сусвет, але ў сэрцы тваім я застануся разлогам!
Ты кажаш: Лісце гадоў ля сябе пакладзі — вось ён час, прыйдзі і мяне пацалуй!
 
Лісце гадоў сцямнела, а волас твой — не.
 
 
Асіна, тваё лісце бліскае
(Espenbaum dein Laub blickt)
 
Асіна, тваё лісце бліскае белізной у цемры.
Маёй маці косы так і не сталі белымі.
 
Дзьмухавец, якая ж зялёная Украіна!
Мая маці бялявая не прыйшла дадому.
 
Дажджавая хмарка, ці лётаеш ты над студняй?
Мая маці ціхая за ўсіх людзей плача.
 
Круглая зорка, ты звіваеш пятлю залатую.
Маёй маці сэрца куляй прабітае.
 
Дубовыя дзверы, хто зняў вас з завесаў?
Мая маці ласкавая не можа вярнуцца.
 
 
Пясок з урнаў
(Der Sand aus den Urnen)
 
Зялёны як цвіль дом забыцця.
Прад кожнай з развеяных брам сінее твой абезгалоўлены музыка.
Ён б’е для цябе ў барабан з імху і колкага лабковага валосся;
загноеным пальцам нагі ён малюе ў пяску тваё брыво.
Рысуе яго даўжэйшым, чым было яно, і багру тваіх вуснаў.
Ты поўніш тут урны і корміш сваё сэрца.
 
 
Згадка пра Францыю
(Erinnerung an Frankreich)
 
Успамінай са мною: Парыжа неба, вялізны асенні познацвет…
Мы ў кветачніц купілі сэрцаў:
яны былі блакітнымі і ў вадзе раскрыліся.
У нашай спальні распачаўся дождж,
і ўвайшоў сусед, мсьё Ле Сонж, лядашчы мужычок.
Гулялі ў карты мы, я страціў зрэнкі вачэй;
ты косы мне пазычыла, і іх я страціў, ён знішчыў нас.
І ён праз дзверы выйшаў, а дождж услед за ім.
Мы мёртвымі былі і мелі магчымасць дыхаць.
 
 
Карона
(Corona)
 
З рукі ў мяне з’ядае восень свой ліст: мы сябры.
Мы лушчым час з арэхавых шкарлупін і вучым яго хадзіць:
а час вяртаецца назад ў шкарлупіну.
 
У люстры нядзеля,
у мроі добра спіцца,
рот кажа праўду.
 
Мой позірк паўзе ўніз да пахвіны каханай:
мы разглядаем сябе,
мы размаўляем цемрай,
мы кахаем адно аднаго, як мак і памяць,
мы спім, як віно ў ракаўках,
як мора ў месяца крывавым промні.
 
Мы ля акна стаім абняўшыся, і з вуліцы ўсе за намі сочаць:
вось час, каб зведаць!
Вось час, каб камень згадзіўся зацвісці,
каб біла трывога ў сэрца.
Вось час, каб час прыйшоў.
 
Вось час.
 
 
Фуга смерці
(Todesfuge)
 
Чорнае малако рання мы п’ём яго ўвечары
мы п’ём яго ўдзень і раніцай мы п’ём яго ўночы
мы п’ём яго й п’ём
мы рыем магілу ў вятрах дзе не цесна ляжаць
 
Мужчына ў доме жыве ён гуляе са змеямі ён піша
ён піша як змеркне ў Нямеччыну з золата косы твае Маргарыта
ён піша і з дому выходзіць і зоры блішчаць ён свішча сваіх аўчарак на ноч
ён свішча сваіх жыдоў упроч хай рыюць магілу ў зямлі
ён загадвае нам ну-тка зграйце для танцаў
 
Чорнае малако рання мы п’ём цябе ўночы
мы п’ём цябе раніцай і ўдзень мы п’ём цябе ўвечары
мы п’ём цябе й п’ём
Мужчына ў доме жыве ён гуляе са змеямі ён піша
ён піша як змеркне ў Нямеччыну з золата косы твае Маргарыта
З попелу косы твае Суламіф мы рыем магілу ў вятрах дзе не цесна ляжаць
 
Ён раве глыбей пратыкайце зямлю вы а вы спявайце ж ды грайце
ён хапае з папругі метал ён трасе ў яго блакітныя вочы
пратыкайце рыдлёўкай глыбей вы а вы грайце далей для танцаў
 
Чорнае малако рання мы п’ём цябе ўночы
мы п’ём цябе ўдзень і раніцай мы п’ём цябе вечарам
мы п’ём цябе й п’ём
Мужчына ў доме жыве з золата косы твае Маргарыта
з попелу косы твае Суламіф ён гуляе са змеямі
Ён раве саладзей грайце смерць а смерць — гэта майстар з Нямеччыны
ён раве змрачней па скрыпках вядзіце тады ўзнесяцеся вы з ветрам як дым
тады будзе вам у аблоках магіла дзе не цесна ляжаць
 
Чорнае малако рання мы п’ём цябе ўночы
мы п’ём цябе ўдзень смерць — гэта майстар з Нямеччыны
мы п’ём цябе ўвечары й раніцай блакітнае вока ў яго
ён б’е ў цябе куляй свінцовай ён б’е і трапляе
мужчына ў доме жыве з золата косы твае Маргарыта
ён цкуе нас аўчаркамі ён дае нам магілу ў вятрах
ён гуляе са змеямі й мроіць смерць — гэта майстар з Нямеччыны
 
з золата косы твае Маргарыта
з попелу косы твае Суламіф
 
 
У туманны горн
(Ins Nebelhorn)
 
Ротам у люстры таемным,
каленам ля слупа пыхлівасці,
рукой за кратавы прут:
 
сягай вас цемра,
гукай маё імя,
вядзі мяне прад ім.
 
 
З блакіту, што сваё вока дагэтуль шукае
(Vom Blau, das noch sein Auge sucht)
 
З блакіту, што вока сваё дагэтуль шукае, я п’ю першым.
Са следу, дзе ты прайшла, я п’ю і бачу:
ты коцішся ў мяне між пальцаў, пярліна, і ты расцеш!
Расцеш, як і ўсе, каго забыліся.
І коцішся: счарнелы град маркоты
падае ў хусціну, бялюткую ад развітальных узмахаў.
 
 
 
Краявід
(Landschaft)
 
Высокія таполі — вы людзі на гэтай зямлі!
Чорныя сажалкі шчасця — вы люструеце іх да смерці!
 
Я бачыў, як ты, сястра, стаяла ў іхнім ззянні.
Пераклад з нямецкай – Юля Цімафеева © 2018

Чытайце таксама

Анастасія Афанасьева

Анастасія Афанасьева

Украінская рускамоўная паэтка. Таксама перакладае з украінскай

Рышард Крыніцкі

Рышард Крыніцкі

Польскі паэт, перакладчык і выдавец, прадстаўнік літаратурнай групы “Новая хваля” (Nowa Fala)

Венядзікт Ерафееў

Венядзікт Ерафееў

Рускі пісьменнік, аўтар паэмы "Масква - Петушкі"

Тэрэза Вэйга

Тэрэза Вэйга

Партугальская пісьменніца, не дае інтэрв’ю і не раскрывае сваёй сапраўднай асобы

2199