№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Сара Тысдэйл

Эрына (Erinna)

Верш

Пераклад з ангельскай Ганна Янкута
Гэты верш прысвечаны старажытнагрэцкай паэтцы Эрыне, якая памерла ва ўзросце 19 гадоў і з творчай спадчыны якой захавалася ўсяго каля 50 радкоў. Дакладна невядома, калі яна жыла. Паводле адной з распаўсюджаных легендаў пра паэтку, яна была сучасніцай, сяброўкай ці нават каханкай Сапфо, што, як цяпер вядома, не адпавядае рэчаіснасці. Магчымая прычына трываласці гэтай легенды — параўнанне творчасці дзвюх паэтак, якое дайшло да нас з антычных часоў: “Наколькі Сапфо перасягае Эрыну ў меласе, настолькі Эрына перасягае Сапфо ў гекзаметрах” (цыт. паводле У. Зельчанка). Даследчыкі творчасці Сары Тысдэйл мяркуюць, што ў гэтым вершы адлюстроўваецца хутчэй сяброўская, чым рамантычная сувязь паміж Эрынай і Сапфо, аднак тэкст верша пакідае шырокую прастору для інтэрпрэтацый.
 
Паслалі па цябе на развітанне —
Не адпірайся, бо ў тваіх вачах
Блішчыць сляза. Сапфо, калі цяпер
Ішла ты да мяне — гарэла сонца,
Калі ж мяне пакінеш, засмяецца
Зіхоткі луг, нябачнымі рукамі
Цябе абдыме сонца, як любоў,
І промнямі сваімі карануе.
А я ляжу, і мне — дарога ў змрок.
О, каб жа сонца ўбачыць — я б тады
Піла святло, аж покуль не аслепла б,
Я ўкленчыла б, і цалавала б травы,
І так бы птушак клікала — з журбой,
З такою прагай і такім трымценнем,
Што звабіла б іх, і пасля яны
На грудках неслі б свету пацалункі —
Мае дары. Хіба я не была
Чароўнай часам? Вочы, вусны, пасмы,
Што так любілі вецер, — ці ж яны
Не вартыя кахання? Ды мінула
Яно, і зноў міне, калі ўначы
Блакітным стане морак, толькі мне
Не ўбачыць ноч. Вазьмі маю руку,
Каб смерць між намі зараз не паўстала,
І слова дай мяне не адпускаць,
Спявай для смерці так, як для кахання, —
Ды не змякчыць яе: з усіх багоў
Яна адна людскіх дароў не хоча.
Мне страшна, страшна.
                                  Дзе твой твар, Сапфо?
Мінулай ноччу злая ліхаманка
Мне падарыла сон замест жыцця.
Здалося мне, што бачу чалавека,
Якога я кахаю; ён глядзіць,
Як я сюды заходжу, і маўкліва
Ідзе насустрач — ён, што ноч за ноччу
Мае мінае дзверы безуважна, —
І вось ён побач, вось мяне цалуе.
Такі мне сон падаравала смерць —
Занадта ён кароткі, каб жыцця
Мне каштаваць, аднак жа здолеў ён
Мае суцішыць вусны пацалункам.
Ён варты памірання. Не глядзі
З усмешкай сумнай у вачах зіхоткіх —
Ты можаш гора ў песню пераліць
І боль суняць. Ды меней за пясок
Свае цаню я песні — гоніць вецер
Пясчынкі паўз мяне кудысьці ў даль:
Што мне з таго, куды яны ўпадуць?
І што мне з песень, калі час іх здзьме,
Як брыз здзімае пырскі мёртвай пены
З вільготнага ўзбярэжжа і нясе
Шматкі назад у змучанае мора,
У забыццё. Нашто мне Апалону
Спяваць, калі любоў мяне не чуе?
Цябе запомніць свет: “Яна была
Каханкай дасканалай”. Я ж памру,
Бо так любіла жыць. Я ненавіджу
Пульс у тваіх руках — ідзі, Сапфо:
Нянавісць раніць. Хутка я памру,
Ты ж будзеш жыць і пакахаеш зноў.
Ён мог бы іншую вясну любіць.
Жыццё я не трымаю — адпускаю.
Дарма мяне сваім абвіла пасам
Кіпрыда. Лёс мой — смерць, а не любоў.
Ідзі, Сапфо, і сонца адшукай.
Мне скрушна, скрушна.
                                   О, Кіпрыды жрыца...
Пераклад з ангельскай – Ганна Янкута © 2018

Чытайце таксама

Міхаіл Валодзін

Міхаіл Валодзін

Артур Конан Дойл

Артур Конан Дойл

Шатландскі фізік і пісьменнік, аўтар дэтэктываў пра Шэрлака Холмса

Наталля Вішнеўская

Наталля Вішнеўская

Беларуская паэтка

Аксана Данільчык

Аксана Данільчык

Паэтка, літаратуразнаўца, перакладчыца італьянскай літаратуры на беларускую мову

2384