№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Марыя Мартысевіч

Кензэлі

В шумном платье муаровом, в шумном платье муаровом

По аллее олуненной Вы проходите морево...

Ранак 25 снежня ў вёсцы маёй бабулі выдаўся напраўду святочным. Але не таму, што ён быў марозны і сонечны; і не таму, што ў ночы, калі верыць жывому эфіру Беларускага радыё, Панна Марыя нарадзіла нам Збаўцу. У ноч з 24 на 25 снежня ў старшыні саўгаса ўшчэнт згарэла машына.

— Ушчэнт! "Мерсэдэс"! — чулася са слухаўкі, якую зняла бабуля. — Трыццаць пяць мільёнаў!

35 мільёнаў рублёў (а не 17 тысячаў даляраў) з’яўляюцца важнай дэталлю, якая сведчыць, што машына была службовая.

— Трыццаць пяць мільёнаў! — перадае бабуля далей тонам дыспетчаркі паліцэйскага пастарунка. — Прадсядацель зранку працуе на машыне Капаненкі!.. Гэта яму Бог помсціць за ўсенька злое, што ён людзям зрабіў, — тлумачыць яна мне і зноў здымае слухаўку:

— Я ж табе кажу, "Мерсэдэс"! Трыццаць пяць! Ушчэнт. Кароткае замыканіе. А мо і падпаліў хто. Было каму, — так у размове з Драздзіхай нараджаецца следчая версія.

Ваше платье изысканно, Ваша тальма лазорева,

А дорожка песочная от листвы разузорена.

На вуліцы ціха і спакойна, як у Ашхабадзе на ранак пасля смерці Туркменбашы. Але вёска, а дакладней аграгарадок, з самага ранку віруе прыхаваным святам і стоенай радасцю.

Я выбіраюся адсюль удзень. Вакол “астаноўкі” веерам, як здзек са старшыні саўгаса, стаяць “тачкі” маладых вяскоўцаў — патрыманыя "Аўдзі" і "Опелі". Моладзь збіраецца дадому, у Віцебск. Усе, у каго ў салоне ёсць вольныя месцы, чакаюць пасажыраў. Гэта “ізвозчыкі”. Цана за “ізвоз” — акругленая цана поўнага квітка на аўтобус. Гэтым разам я вырашаю выправіцца з імі.

Точно лапы паучные, точно мех ягуаровый.

Заднія дзверкі аўдзі немагчыма адкрыць знадворку. Мяне запускаюць, спрактыкавана паторгаўшы ручку з сярэдзіны, і я трапляю ў салон. Я пятая там, дзе сядзяць дзве маладыя сямейныя пары. Яны сябруюць міжсобку, і ў іх усё наперадзе. У пары, якая сядзіць са мной ззаду, ёсць новая ўтульная кватэра, у кіроўцы і нявесты справа ад яго — вось гэтая машына. Заднія дзверкі "Аўдзі" з майго боку немагчыма зачыніць знутры.

У Віцебск мы едзем праз Рубу. Кіроўца ведае гэтую дарогу на памяць, пра што сведчыць, у прыватнасці, тое, што лабавое шкло пакрытае шэранню і дарогі амаль не відаць. Але польскіх фураў на Пскоў сёння са зразумелай прычыны не ідзе, таму ехаць амаль не страшна.

У Віцебск, зрабіўшы кругаля па адпаведніку кальцавой дарогі, мы заязджаем з мінскага напрамку, бо перад тым як ехаць у цэнтр тусавацца да сяброў, задняя пара павінная скінуць у калідор новай кватэры бульбу і сала. Мы паркуемся ў двары вясёлкавага дома на вуліцы (увага: тут, нягледзячы на ультрасучасную тэматыку, дае пра сябе ведаць повязь часоў і літаратурная традыцыя) Караткевіча.

У салоне цёпла, з магнітолы ліецца музыка. Я спецыяльна не ўключаю плэер, бо хачу слухаць тое ж, што і яны. Пачынаецца наступная песня, дзяўчына на пярэднім сядзенні ліхаманкава хапае пачак цыгарэт, падпальвае і адчыняе акенца. Усё робіцца зразумелым падчас рэфрэну: “Ку-ришь в окошко, за-мёрз-ла немножко...”

— Замёрзла немножка? — ласкава пытаецца кіроўца. Яна пасміхаецца.

Для утонченной женщины ночь всегда новобрачная...

Упоенье любовное Вам судьбой предназначено...

— Аааааа! Бляць, ты мне капюшонам у глаз захуячыў! — кажа мая суседка, зноў залазячы ў машыну.

— Нехуй, бляць, впярод сувацца, дура.

— Ат’ябісь нахуй, Сяргей.

— Эта ты, Алёна, нахуй ат’ябісь.

Алёна пачынае зашпільвацца ў футра, пры гэтым таўкучы локцямі мяне і мужа.

— Нехуй талкацца, што, не магла дома адзецца, бляць?

— Заткнісь, бляць, Сяргей.

— Эта ты, бляць, заткнісь нахуй, Алёна.

— Сяргей, бляць, нахуй, не начынай, пажалуйста.

— Эта ты, бляць, Алёна, нахуй не начынай.

— Падзяржы шапку.

— Кудыыы мне, бляць, твая шапка яшчэ? Мне яё што, на хуй нацягнуць, нахуй?

В шумном платье муаровом, в шумном платье муаровом —

Вы такая эстетная, Вы такая изящная...

Но кого же в любовники! и найдется ли пара Вам?

Мы ехалі паўз завод “Віцязь”. Сямейная сцэна дадала жыцця ў патухлы раней твар Сяргея. Ён пачаў цікавіцца тым, што адбываецца на дарозе. Пагатоў, падчас стаянкі кіроўца працёр лабавое шкло, і стала відаць, што ён акурат збіраецца праехаць скрыжаванне на чырвонае.

— Серы, ты што? А ну тармазі! — скамандаваў Сяргей. Серы затармазіў, і дзякуючы гэтаму мы параўняліся з навюткім чорным аўто невядомай мне маркі з абсалютна цёмнымі шыбамі.

— Во бляць, у каго-та дзенег коні не ябуць! — з зайздрасцю працягнуў Сяргей. — Наверна, маскаль. Серы, жмі на газ! Абгонім яго.

Мы націснулі на газ, але абагнаць чорнае аўто ўдалося толькі на палову корпуса.

— Ну што — маскаль? — не стрывала я, прамовіўшы ці не першыя словы падчас нашай паездкі. Сяргей выгнуў шыю пад цяжка сумяшчальным з жыццём вуглом і паведаміў:

— Номер транзітны. Наверна, паляк. Ці латыш. Серы, адпусці газ.

Мяне высаджваюць у цэнтры. Заднія дзверкі "Аўдзі" немагчыма адчыніць знутры.

Ножки плэдом закутайте дорогим ягуаровым,

И садясь комфортабельно в ландолете бензиновом,

Жизнь доверьте Вы мальчику, в макинтоше резиновом,

И закройте глаза ему Вашим платьем муаровым —

Шумным платьем муаровым, шумным платьем муаровым!...

 

Аўдыёверсія гучала ў мультымедыя-праекце "34:huimor" (2007 г.). У апавяданне інкруставаны верш расійскага паэта Ігара Севяраніна “Кензели”, напісаны ў 1913 годзе.

Чытайце таксама

Алег Шынкарэнка

Алег Шынкарэнка

Нарадзіўся ў Запарожжы

Андрэй Хадановіч

Андрэй Хадановіч

Андрэй Хадановіч нарадзіўся 13 лютага 1973 году ў Мінску

Караль Жэра

Караль Жэра

Беларуска-польскі пісьменнік і педагог

Дайва Чапаўскайтэ

Дайва Чапаўскайтэ

Літоўская паэтка, аўтарка драматычных твораў.

1110