(Заходнегёінгскі хэрад)
Дарагі дружа, перад табой адна з гёінгскіх жартаўлівых казак. Гёінгцам жылося нялёгка: і суседзі іх прыгняталі, і ўласныя ўлады, але была ў іх зброя, якая заўжды дапамагала ў нягодах, — гёінгскі гумар, якім яны і вядомыя.
У сялян на раўніне зямля не такая бедная, як у нас у гарах, затое глуздамі, падобна, іх абдзялілі.
Расказваюць, што быў у іх такі селянін, які, хоць і не меў звычкі блукаць поначы, нават удзень свой двор адрозніваў толькі па вярбе, што расла ля агароджы яго саду. Самі бачыце, толку з яго мазгаўні не было ніякага.
Дык і не такое ўжо дзіва, што яго жонка разам з парабкам дадумалася ссячы тое дрэва, каб пазбавіцца ад такога доўбня. Аднойчы, калі ён паехаў у горад, яны зрабілі так, як задумалі, і ссеклі вярбу. Тут ужо рэч была ясная, што селяніну цяпер так лёгка свой дом не знайсці!
Вярнуўся ён увечары з горада і не ўбачыў сваёй вярбы; павярнуў ён тады назад ды аб’ехаў кругом усю вёску, шукаючы свой двор, — але дзе там, самі разумееце. Зрабіўшы кола, вярнуўся ён урэшце да свайго падворка і папрасіўся пераначаваць, бо, маўляў, як ні шукаў, не змог у такой цемры знайсці свае хаты. Павёў ён коней у стайню. Толькі ўзяўся іх прывязваць, аж усклікнуў:
— Божа ж мой, а стайня зусім як у мяне! Але маёй яна быць не можа, бо на маім двары ёсць вярба, а тут не.
Парабак, які быў спалохаўся, тут жа супакоіўся і запрасіў селяніна ў хату павячэраць, і той пайшоў. Калі яму падалі яго старую лыжку, ён на яе вырачыўся і сказаў:
— Не, ну як жа гэтая лыжка да маёй падобная! Але маёй яна быць не можа, бо ў мяне ў двары стаіць вярба, а тут нічога няма.
Тут яго жонка так асмялела, што папрасіла яго пакласціся спаць у хаце, на яго ўласным ложку, бо была ўпэўненая, што ён не расплюшчыць вачэй і не ўбачыць, што ён у сваёй жа хаце. Але як бы там ні было, селянін яе ўбачыў ды і гаворыць:
— Божа ж мой, як да маёй жонкі падобная!
Можаце сабе ўявіць, як яна спалохалася, але тут ён дадаў:
— Але гэта ніяк не мая жонка, бо ў маім жа двары ёсць вярба!
Сялянка і парабак ведалі, што гаспадар як засне, дык спіць бервяном. І вось уночы яны ўзялі ды абстрыглі яму валасы, а самога перанеслі на жабрацкую лаўку каля дзвярэй, пад галаву паклалі торбу з хлебнымі скарынкамі, а побач прыхілілі жабрацкі кій.
Перад світаннем, калі селянін звычайна ўставаў і ішоў карміць скаціну, ён прачнуўся, але, убачыўшы, што ляжыць на жабрацкай лаўцы, схапіўся за галаву — і тут заўважыў, што на ёй зусім няма валасоў!
— Гэта дакладна не я! — задумліва сказаў ён сабе. Але калі ён убачыў жабрацкую торбу і кій, то да яго пачало даходзіць, і ён усклікнуў:
— Дабрыдзень, людзі добрыя! Да вас уночы заходзіў жабрак, які перанёс мяне сюды, а сам лёг да вас у пасцель!
Але ні жонка яго, ні парабак і вухам не павялі, і селянін, так і не дабудзіўшыся іх, выбег з хаты і ну па ўсёй вёсцы насіцца ды распытваць, ці не бачыў хто таго жабрака, што памяняў яго з сабой месцамі.
І дагэтуль, мабыць, так бегае, калі не перастаў.
Каментар
Гёінгец — жыхар хэрада Гёінге ў паўночна-ўсходняй частцы самай паўднёвай шведскай правінцыі Сконэ. Хэрад, або сотня — прававая адміністрацыйная адзінка ў Паўднёвай Швецыі, існавала да 1971 году.
