№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Змест


Алок Вайд-Мэнан Вулічны гвалт Вершы Фрэнк О’Хара Трымаю воблака ў абдымках Вершы Пэт Паркер Так прагну з табой кахацца і словы замест гэтага пішу Вершы Ўолт Ўітмэн Як Адам на золку ўранні Вершы Эмі Лоўэл Калі б я здолела злавіць зялёны ліхтар светляка Вершы Сара ТысдэйлЭрына Верш Алфрэд Эдвард Хаўсмэн Больш не пытай: баюся, не змаўчу Вершы Гедрэ Казлаўскайтэ Размаўляць на забытых мовах Вершы Івар Сільдпачуццё што нешта не так Вершы Сімона дэ БавуарДругі пол Фрагмент кнігі Жан Както Белая кніга
Іда Ліндэ Мама забойцы Урывак з рамана Жорж Экгаўт Татуіроўка Апавяданне Уладзіслаў Гарбацкі Апошні ўраніст Эсэ
Крысціна Бандурына Something Special Вершы Карэкцыя перспектывы Апавяданне Надзя Гусакоўская не вставать рано утром, чтоб не упасть Вершы Уладзіслаў Гарбацкі Прыдарожныя макі Апавяданне Каровы ды мужыкі Апавяданне Дар’я Трайдэн Нямая Апавяданне Вампірызм Апавяданне Хвароба Апавяданне Дзмітрый Ермаловіч-Дашчынскі Небесный сеанс прерывается Вершы
“Вось так я пішу” Рэпрэзентацыя негетэранарматыўнай сэксуальнасці ў літаратуры Матэрыялы круглага стала
Вольга Гапеева Гульня ў гендар, або Чаму качкі размаўляюць на лавандавай мове Эсэ Альгерд Бахарэвіч “Зразумейце маю адзіноту”: “Дзёньнік” Вітальда Гамбровіча як досьлед уласнае сэксуальнасьці Эсэ Дар’я Трайдэн Бог і мілыя хлопчыкі: рэлігія і гомаэротыка ў творах Герарда Рэвэ Эсэ Кацярына Маціеўская Эфект Пігмаліёна Эсэ Ганна Янкута Гісторыя аднаго сына Эсэ Справа Роджэра Кейсмента Эсэ Літаратурнае жыццё бостанскага шлюбу Эсэ Уладзіслаў Гарбацкі Як беларусы ў 1928 годзе гей-шлюбам палохалі Эсэ Апошні enfant terrible ХХ стагодзьдзя Эсэ Жанчына, што кахала мужчынаў, якія кахалі мужчынаў Эсэ Уладзімір Валодзін Уголовное преследование гомосексуалов в СССР (1946-1991): цифры и дискурсы

У гэты дзень, 15 сакавіка

  • 1723

    Памёр Ёган Хрысціян Гюнтэр (ням. Johann Christian Günther, нар. 8 красавіка 1695), нямецкі паэт, выбітны прадстаўнік т.зв. “другой сілезскай школы”. Сын доктара, вывучаў медыцыну ў Вітэнбергу, дзе пачаў пісаць вершы. Захапіўшыся паэзіяй, закінуў заняткі, быў пракляты бацькам і пазбаўлены матэрыяльнай падтрымкі. Бадзяўся па розных гарадах, зарабляў вершамі на выпадак, хутка захварэў і памёр ва ўзросце 28 гадоў. У лірыцы Гюнтэра назіраецца толькі вонкавая сувязь з канонамі барока, што дазволіла даследчыкам назваць яго апошнім паэтам барока і першым паэтам новага, XVIII стагоддзя.

  • 1830

    Нарадзіўся Паўль Хайзэ (ням. Paul Heyse, поўнае імя – Паўль Ёхан Людвіг фон Хайзэ, памёр 2 красавіка 1914), нямецкі пісьменнік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры 1910 году “за мастацкасць, ідэалізм, якія ён дэманстраваў цягам усяго свайго доўгага і прадуктыўнага творчага шляху ў якасці лірычнага паэта, драматурга, раманіста і аўтара вядомых усяму свету навелаў”. Хайзэ выдаў 24 тамы навелаў, 6 раманаў, каля 60 п’есаў і 9 паэтычных зборнікаў.

  • 1867

    Нарадзіўся Лаянэл Джонсан (анг. Lionel Johnson, памёр 4 кастрычніка 1902), ангельскі паэт, эсэіст і крытык. Скончыў Оксфард. Вёў дастаткова адасоблены лад жыцця, абумоўлены алкагалізмам і спробамі перамагчы гомасэксуальныя схільнасці. Памёр ад інсульту, упаўшы на вуліцы, хоць было абвешчана, што ўпаў ён з крэсла ў бары. Пры жыцці Джонсана выйшлі ягоныя кнігі “Мастацтва Томаса Гардзі” (The Art of Thomas Hardy, 1894), “Вершы” (Poems, 1895), “Ірландыя” і іншыя вершы” (Ireland and Other Poems, 1897). Быў сябрам “Клуба рыфмароў” – паэтычнага таварыства, заснаванага ў 1890 годзе Ўільямам Батлерам Ейтсам і Эрнэстам Рысам. Перайшоўшы ў каталіцтва, Джонсан у 1892 годзе адрокся ад былога сябра Оскара Ўайлда і адрасаваў яму санэт пад назвай “Разбуральнік душы” (The Destroyer of a Soul), маючы на ўвазе, відавочна, свайго кузэна Альфрэда Дугласа, якога ён пазнаёміў з Ўайлдам за год да таго. На беларускую мову верш Джонсана “У гонар Дарыяна і яго стваральніка”, напісаны на лаціне і прысвечаны Ўайлду, пераклала Ганна Янкута.

  • 1868

    Нарадзіўся Яўген Ляцкі (памёр 7 ліпеня 1942), беларускі крытык, гісторык літаратуры, даследчык беларускага фальклору. Вучыўся ў Мінскай гімназіі. У 1893 скончыў Маскоўскі ўніверсітэт. У 1917 выехаў у Фінляндыю, з 1922 жыў у Чэхаславакіі. Адкрыў у Празе выдавецтва “Пламя”, узначальваў кафедру ў Карлавым універсітэце. Аўтар рамана “Тундра”. Ягоныя фальклорна-этнаграфічныя даследаванні напісаныя на падставе матэрыялаў, сабраных падчас экспедыцыяў па Беларусі і ў іншыя краіны. Шмат зрабіў для прапаганды за мяжой беларускай літаратуры і фальклору. У манаграфіі, прысвечанай “Слову пра паход Ігаравы”, значнае месца адвёў беларускаму элементу гэтага помніка. У 1927—1929 апублікаваў цыкл артыкулаў “Нататкі па беларусазнаўстве”.

  • 1937

    Памёр Говард Філіпс Лаўкрафт (анг. Howard Phillips Lovecraft, нар. 20 жніўня 1890), амерыканскі пісьменнік, які працаваў у жанрах хорару, фэнтэзі і навуковай фантастыкі, на той час вядомых як проста “дзіўная літаратура”. Асноўнай крыніцай натхнення Лаўкрафта і яго галоўным вынаходніцтвам былі касмічныя жахі, ідэя якіх у тым, што жыццё непазнавальнае для чалавечага розуму і што сам Сусвет з’яўляецца абсалютна чужым для нас. Той, хто па-сапраўднаму мысліць, як яго персанажы, дзейнічае на мяжы здаровага розуму. Для сваіх Міфаў Ктулху, серыі слаба звязаных твораў, прысвечаных пантэону антычалавечых істот, Лаўкрафт распрацаваў культ іх паклоннікаў, а таксама прыдумаў Некранамікон – выдуманы падручнік магічных абрадаў і забароненых навук. На беларускую мову творы Лаўкрафта перакладаў Павел Донаў.

  • 1970

    Памёр Арцюр Адамаў (фр. Arthur Adamov, сапр. Адамян, нар. 23 жніўня 1908), французскі пісьменнік армянскага паходжання, адзін з выбітных прадстаўнікоў тэатру абсурду. Нарадзіўся ў Кіславодску (Расія). У 1912 годзе сям’я перабралася ў Германію, адтуль у Швейцарыю, а ў 1924 – у Парыж. Бацька пісьменніка прайграў сваю ўласнасць і ў 1933 годзе скончыў жыццё самагубствам. Адамаў зблізіўся з сюррэалістамі, пісаў вершы, выдаваў сюррэалісцкі часопіс “Разрыў”. У 1938 годзе перажыў нервовы зрыў. У 1941 годзе быў арыштаваны за варожыя выказванні ў адрас вішысцкага ўрада і да канца вайны знаходзіўся ў лагеры ў Аржалесе. Пасля вайны ў стане цяжкай дэпрэсіі пачаў пісаць спавядальную прозу і п’есы, якія ставілі найлепшыя рэжысёры Францыі, але драматург вельмі хваравіта ставіўся да поспехаў Бэкета і Іянэска. Перакладаў Гогаля, Рыльке, Бюхнера, Чэхава, Горкага. З сярэдзіны 1960-х пачаў піць, потым ужываць наркотыкі, некалькі разоў лячыўся ў псіхіятрычных клініках. Скончыў жыццё самагубствам, прыняўшы смяротную дозу барбітуратаў.