№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Змест


Алок Вайд-Мэнан Вулічны гвалт Вершы Фрэнк О’Хара Трымаю воблака ў абдымках Вершы Пэт Паркер Так прагну з табой кахацца і словы замест гэтага пішу Вершы Ўолт Ўітмэн Як Адам на золку ўранні Вершы Эмі Лоўэл Калі б я здолела злавіць зялёны ліхтар светляка Вершы Сара ТысдэйлЭрына Верш Алфрэд Эдвард Хаўсмэн Больш не пытай: баюся, не змаўчу Вершы Гедрэ Казлаўскайтэ Размаўляць на забытых мовах Вершы Івар Сільдпачуццё што нешта не так Вершы Сімона дэ БавуарДругі пол Фрагмент кнігі Жан Както Белая кніга
Іда Ліндэ Мама забойцы Урывак з рамана Жорж Экгаўт Татуіроўка Апавяданне Уладзіслаў Гарбацкі Апошні ўраніст Эсэ
Крысціна Бандурына Something Special Вершы Карэкцыя перспектывы Апавяданне Надзя Гусакоўская не вставать рано утром, чтоб не упасть Вершы Уладзіслаў Гарбацкі Прыдарожныя макі Апавяданне Каровы ды мужыкі Апавяданне Дар’я Трайдэн Нямая Апавяданне Вампірызм Апавяданне Хвароба Апавяданне Дзмітрый Ермаловіч-Дашчынскі Небесный сеанс прерывается Вершы
“Вось так я пішу” Рэпрэзентацыя негетэранарматыўнай сэксуальнасці ў літаратуры Матэрыялы круглага стала
Вольга Гапеева Гульня ў гендар, або Чаму качкі размаўляюць на лавандавай мове Эсэ Альгерд Бахарэвіч “Зразумейце маю адзіноту”: “Дзёньнік” Вітальда Гамбровіча як досьлед уласнае сэксуальнасьці Эсэ Дар’я Трайдэн Бог і мілыя хлопчыкі: рэлігія і гомаэротыка ў творах Герарда Рэвэ Эсэ Кацярына Маціеўская Эфект Пігмаліёна Эсэ Ганна Янкута Гісторыя аднаго сына Эсэ Справа Роджэра Кейсмента Эсэ Літаратурнае жыццё бостанскага шлюбу Эсэ Уладзіслаў Гарбацкі Як беларусы ў 1928 годзе гей-шлюбам палохалі Эсэ Апошні enfant terrible ХХ стагодзьдзя Эсэ Жанчына, што кахала мужчынаў, якія кахалі мужчынаў Эсэ Уладзімір Валодзін Уголовное преследование гомосексуалов в СССР (1946-1991): цифры и дискурсы

У гэты дзень, 30 снежня

  • 1816

    Персі Біш Шэлі ажаніўся са сваёй другой жонкай, Мэры Годвін, аўтаркай рамана “Франкенштэйн”.

  • 1819

    Нарадзіўся Тэадор Фантанэ (ням. Theodor Fontane, памёр 20 верасня 1898), нямецкі пісьменнік, аптэкар па прафесіі. Адзін з найбуйнейшых прадстаўнікоў нямецкага рэалізму XIX стагоддзя. Увайшоў у літаратуру як паэт і аўтар падарожных нататак (“Падарожжы па правінцыі Брандэнбург”, Wanderungen durch die Mark Brandenburg, 1862—1881). Знакамітым зрабіўся пасля смерці дзякуючы раманам, якія пачаў пісаць з 59 гадоў. Найбольш вядомыя з іх — “Грэта Міндэ” (Grete Minde, 1880), “Дарогі, раздарожжы” (Irrungen, Wirrungen, 1888), “Фраў Джэні Трайбель” (Frau Jenny Treibel, 1892) і “Эфі Брыст” (Effi Briest, 1895; экранізаваны 5 разоў, паводле яго таксама пастаўленыя балет і опера).

  • 1865

    Нарадзіўся Рэд’ярд Кіплінг (анг. Joseph Rudyard Kipling, памёр 18 студзеня 1936), ангельскі празаік, паэт, першы англамоўны аўтар, які атрымаў Нобелеўскую прэмію па літаратуры (1907). Найлепшымі яго творамі лічацца “Кніга джунгляў” (The Jungle Book, 1894), “Кім” (Kim, 1901) і шматлікія вершы. У 1885 быў прыняты ў масоны і адлюстраваў свой масонскі досвед у знакамітай паэме “Мацярынская Ложа” (The Mother Lodge). На беларускую вершы Кіплінга перакладалі Рыгор Барадулін і Андрэй Стэфановіч.

  • 1904

    Нарадзіўся Зэлік Аксельрод (памёр 26 чэрвеня 1941), беларускі габрэйскі паэт, перакладчык беларускай паэзіі на ідыш. Аўтар зборнікаў паэзіі “Трапятанне” (1922), “Вершы” (1932), “І зноў вершы” (1935), “Сам-насам” (1937), “Вершы” (1938), “Чырвонаармейскія вершы” (1939), “Вершы” (Нью-Ёрк, 1961), “Ранішняе святло” (“Утренний свет”, Масква, 1963), “Вершы” (Масква, 1980). Пераклаў на ідыш паэму М. Някрасава “Чыгунка”, кнігу выбраных вершаў Я. Купалы (1936), паэму П. Броўкі “Прамова фактамі” (у кнізе “Паэзія БелАПП”, 1931) і п’есу французскага драматурга Лябіша “Труадэк” (з Ізі Харыкам, пастаўленая Маскоўскім дзяржаўным габрэйскім тэатрам).

  • 1905

    Нарадзіўся Данііл Хармс (руск. Даниил Хармс, сапр. Ювачоў; памёр 2 лютага 1942), рускі празаік і паэт. 23 жніўня 1941 арыштаваны за ўпадніцкія настроі (па даносе Антаніны Аранжарэевай — знаёмай Ганны Ахматавай і шматгадовага агента НКУС). У прыватнасці, Хармсу ставіліся ў віну яго словы “Калі ж мне дадуць мабілізацыйны лісток, я дам у пысу камандзіру, хай мяне расстраляюць; але формы я не надзену” і “Савецкі Саюз прайграў вайну ў першы ж дзень, Ленінград зараз альбо возьмуць у аблогу, і мы памрэм галоднай смерцю, альбо разбамбяць, не пакінуўшы камню на камні”. Таксама Хармс сцвярджаў, што горад замініраваны, а на фронт пасылаюць бяззбройных салдатаў. Каб пазбегнуць расстрэлу, сімуляваў вар'яцтва; ваенны трыбунал пастанавіў “зважаючы на цяжар здзейсненага злачынства” ўтрымліваць Хармса ў псіхіятрычнай лякарні. Мяркуецца, што Хармс памёр у 1942 годзе падчас блакады Ленінграда, у найбольш цяжкі па колькасці галодных смерцяў месяц, у аддзяленні псіхіятрыі лякарні турмы “Кресты” (Арсенальная набярэжная, 9). На сайце “ПрайдзіСвета” яго творы можна знайсці тут.

  • 1944

    Памёр Рамэн Ралан (фр. Romain Rolland, нар. 29 студзеня 1866), французскі пісьменнік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры за 1915 год. Пісьменнік з дзяцінства цікавіўся музыкай, спачатку вырашыў прысвяціць жыццё вывучэнню гісторыі музыкі і абараніў у Сарбоне дысертацыю па гэтай спецыяльнасці. Аднак пасля выдання і пастаноўкі шэрагу яго п’есаў, прысвечаных Вялікай французскай рэвалюцыі, набыў вядомасць як пісьменнік, хаця яго цікавасць да музыкі не аслабла — сярод самых вядомых твораў Ралана апроч “Жана Крыстофа” і “Кала Бруньёна” можна назваць “Жыццё Бетховена” і “Бетховен. Вялікія творчыя эпохі”.

  • 1961

    Нарадзіўся Дуглас Коўпленд (анг. Douglas Coupland), канадскі пісьменнік, аўтар культавага рамана “Пакаленне Х” (Generation X, 1991). Яшчэ адзін знакаміты раман Коўпленда, напісаны ў Каліфорніі, расказвае пра жыхароў Крэмніевай даліны і называецца “Рабы Майкрасофта” (Microserfs, 1995). Раман выйшаў на тым жа тыдні, што і аперацыйная сістэма Windows’95.

  • 1995

    Памерла Катарына Тайкан (шведск. Katarina Taikon, нар. 20 ліпеня 1932), шведская пісьменніца цыганскага паходжання: яе бацька быў цыганам і да рэвалюцыі граў у маскоўскім Вялікім тэатры, а пасля спяваў і танчыў у Швецыі, дзе і сустрэў сваю будучую жонку Агду Карлсан. Разам з сястрой Розай Катарына вельмі актыўна займалася правамі цыганаў. Менавіта гэтая дзейнасць была штуршком да напісання яе першай кнігі “Цыганка” (Zigenerska) у 1963 годзе. Але найбольшую папулярнасць Катарыне прынесла серыя часткова аўтабіяграфічных кніг пра дзяўчынку Каціцы (цыганскае памяншальнае імя ад Катарыны). Гэта кнігі для дзяцей і падлеткаў, якія потым былі экранізаваныя.