№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Навіны літаратуры

Мемуары Марка Твэна яшчэ да выхаду сталі бэстсэлерам

Мемуары Марка Твэна яшчэ да выхаду сталі бэстсэлерам

Тэрмін стогадовай забароны на публікацыю ўспамінаў Марка Твэна, накладзенай ім самім, скончыўся 21 красавіка 2010. Мемуары класіка амерыканскай літаратуры ў вялікай ступені каштоўныя тым, што ўтрымліваюць мноства каментароў, нататак і урыўкаў з газет і часопісаў, якія захавалі дух эпохі Твэна. У сваіх няскончаных успамінах Твэн, да прыкладу, адкрыта выступае супраць расізму, што было не прынята ў асяродку яго сучаснікаў. Прычынай распараджэння пісьменніка аб публікацыі мемуараў праз сто гадоў пасля яго смерці была непрыязнасць Твэна да імперыялісцкіх тэндэнцый ЗША. Марк Твэн спадзяваўся, што праз стагоддзе свет зменіцца, а з ім і грамадства.

Чытаць цалкам
Гары Потэра прыраўнялі да герояў Андэрсэна

Гары Потэра прыраўнялі да герояў Андэрсэна

Заснавальнікі Hans Christian Andersen Literature Prize абвясцілі, што бронзавая статуэтка Брыдкага качаняці, грашовы прыз у памеры 500 тысяч дацкіх крон (каля $90 тысяч) уручаюць пісьменнікам, чыя творчасць супастаўная з укладам у літаратуру Андэрсэна. Нагадаем, сямікніжжа Роўлінг пра Гары Потэра было прададзена па ўсім свеце накладам больш за 400 млн асобнікаў. Атрымліваючы ўзнагароду, Роўлінг заявіла, што аўтар «Русалачкі», «Брыдкага качаняці», «Снежнай каралевы» і «Голага караля» стварыў несмяротныя, вечныя вобразы. «Андэрсэн выдатна разумеў, што пісаць для дзяцей зусім не трэба “мякчэй”, чым для дарослых, што дзіцячую літаратуру не варта “разрэджваць” ці пазбаўляць нейкіх інгрэдыентаў», – дадала пісьменніца.

Чытаць цалкам
Вечарына Яна Райніса ў музеі Купалы

Вечарына Яна Райніса ў музеі Купалы

Імя Яна Райніса ўпісана залатымі літарамі ў гісторыю сусветнай літаратуры. Са шчырай удзячнасцю згадваюць Яна Райніса не толькі латышы, але і беларусы. Дэпутат Устаноўчага сходу Латвіі, дэпутат Сейма, міністр асветы — ён стаў абаронцам нацыянальных правоў беларусаў у Латвіі. Дзякуючы яго намаганням былі адкрыты беларускія школы, у тым ліку Беларуская гімназія ў Даўгаўпілсе, якая стала цэнтрам асветы латышскіх беларусаў. Удзел Райніса ў рабоце Акадэмічнай канферэнцыі па рэформе беларускага правапісу і азбукі, што праходзіла ў Мінску ў лістападзе 1926 г., зрабіў сяброўства латышскага паэта з беларусамі яшчэ больш сардэчным. Менавіта тады адбылося знаёмства двух геніяльных паэтаў Янкі Купалы і Яна Райніса. Веліч асобы Райніса не змяншаецца з бегам часу, памяць пра яго беларускаму народу надзвычай дарагая. На вечар запрошаныя Сяргей Панізнік, Міхась Скобла, Вячаслаў Рагойша, Алег Чыркун. У мерапрыемстве прымуць удзел студэнты і выкладчыкі Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі.

Чытаць цалкам
Знайшлі невядомае апавяданне Энтані Бёрджэса

Знайшлі невядомае апавяданне Энтані Бёрджэса

Тэкст у архіве пісьменніка, перанакіраваны з яго кватэры ў Манака, знайшоў Эндру Бісуэл, кіраўнік Міжнароднага фонда Энтані Бёрджэса. Па словах Бісуэла, 11-старонкавае апавяданне напісанае выдатна і не толькі дэманструе майстэрства аўтара ў малой форме, але і адлюстроўвае яго захопленасць містыкай. «Яго вельмі цікавілі гараскопы, карты Таро і прарочыя сны. У другім томе аўтабіяграфіі Бёрджэс нават сцвярджаў, што яму ўдалося прадказаць забойства Кенэдзі ў 1963 годзе», – кажа Бісуэл. Пасля смерці пісьменніка ў яго асабістых рэчах знайшлі сем калодаў Таро, адну з якіх Бёрджэс намаляваў сам. Мяркуецца, што апавяданне Chance Would Be A Fine Thing было напісанае ў 1965 годзе, аднак спробы Бёрджэса яго надрукаваць у часопісах былі непаспяховымі. Зараз яго прачытаюць у брытанскім радыёэфіры 22 кастрычніка на станцыі BBC Radio 3. Тэкст таксама, хутчэй за ўсё, будзе ўключаны ў зборнік апавяданняў Бёрджэса пад рэдакцыяй Бісуэла. Плануецца, што зборнік выдадуць у 2013 годзе.

Чытаць цалкам
Літаратурную прэмію

Літаратурную прэмію "Планета" атрымаў гішпанец Эдуарда Мендоса

, апавядае пра прыезд у сталіцу Гішпаніі маладога мастацтвазнаўцы з Вялікабрытаніі. Ён знаёміцца з "вельмі вядомым" гістарычным персанажам, імя якога пісьменнік да часу схаваў. Барселонец Мендоса ахарактарызаваў сваю працу як "раман, пабудаваны вакол інтрыгі". Падзеі ў кнізе разгортваюцца напярэдадні грамадзянскай вайны ў краіне 1936–1939 гадоў. У фінале конкурсу кніга Мендосы абышла аповед пісьменніцы Кармэн Амарагас "Час, тым часам..." (El tiempo mientras tanto). Яна атрымае прэмію ў памеры 150 тысяч еўра. Прэмія "Планета" ўручаецца з 1952 году за кнігі, напісаныя на так званым "кастэльяна" (castellano) – "чыстым" дыялекце гішпанскай мовы. Па памеры ўзнагароды ў галіне літаратуры яна саступае толькі Нобелеўскай прэміі.

Чытаць цалкам
“ПрайдзіСвет” зноў на паперы

“ПрайдзіСвет” зноў на паперы

У “мужчынскай” і “жаночай” версіях выкрадання Еўропы аматары папяровага чытва знойдуць вершаваныя пераклады з Сары Тысдэйл, Эдыт Сёдэргран, Эмі Лоўэл, а таксама творы Сакі і Шарля Бадлера. Акрамя таго ў новым нумары “ЛітБела” – артыкул Сяргея Законнікава да юбілею Уладзіміра Караткевіча, паэтычныя падборкі Васіля Панкратава, Рагнеда Малахоўскага, Алеся Наўроцкага, Эдуарда Дубянецкага, проза Міколы Ільючыка, Уладзіміра Арлова, Сяргея Егарэйчыка, а таксама навіны з літаратурнага жыцця краіны і свету, агляд новы кніжных выданняў. Спампаваць нумар можна па спасылцы ніжэй:

Чытаць цалкам
Прэзентацыя кнігі Макса Шчура
“Папулярную музыку з Вітулы” прэзентуюць у Мінску

“Папулярную музыку з Вітулы” прэзентуюць у Мінску

Раман Мікаэля Ніэмі выйшаў у Швецыі ў 2000 годзе. Яго першапачатковы наклад складаў 4000 асобнікаў, праўда, сам пісьменнік лічыў, што нават такая колькасць была залішняй. Але кніга адразу зрабілася бестселерам, і на дадзены момант у Швецыі прададзена ўжо больш за 800 000 асобнікаў. Акрамя таго, раман быў перакладзены на 25 моваў. Па-беларуску ж “Папулярную музыку з Вітулы” перастварыла Вольга Цвірка. Чытач трапляе ў 1960 – 70-ыя гады, у маленькі паўночны гарадок Паяла на мяжы Швецыі і Фінляндыі. Тут асфальтуюць дарогі, адмірае сямейнае земляробства, і ў жыццё гарадка ўрываецца рок-н-рол. Аднак старэйшае пакаленне супрацівіцца новаўвядзенням, адцягваючы ўваход сваёй мясцовасці ў сучаснасць. Галоўныя героі рамана – Мацці і яго сябар Нііла – мараць зусім аб іншым жыцці, аб тым, якое магчыма толькі па-за межамі іх роднай Паялы… У прэзентацыі возьме ўдзел аўтар рамана – папулярны шведскі пісьменнік Мікаэль Ніемі. А таксама: Уладзімір Арлоў, Валянцін Акудовіч, Стэфан Эрыксан , Ігар Варашкевіч.…

Чытаць цалкам
Вольга Такарчук:

Вольга Такарчук: "Пра што б ні пісаў пісьменнік, ён робіць палітычны выбар"

Раман Такарчук «Анна Ін у грабніцах свету» (2006) — футурыстычная, амаль кіберпанкаўская трактоўка вядомага шумерскага міфу пра сыход багіні Інанны ў падземны свет — быў напісаны як унёсак у міжнародны праект «Міфы», у якім бралі ўдзел таксама Маргарэт Этвуд, Віктар Пялевін, Джэнет Уінтэрсан і іншыя сусветна вядомыя пісьменнікі. Яе творчасць спалучае папулярнасць і добры густ, філасофскую глыбіню і мастацтва аповеду. У Беларусь Такарчук прыехала з нагоды выхаду яе рамана «Правек ды іншыя часы» ў перакладзе Марыны Шода, рамана, які лічыцца адной з вяршыняў польскай міфатворчай прозы, польскай версіяй магічнага рэалізму. Пра пісьменніцтва, пра знаёмства з Быкавам, пра імідж Беларусі з пісьменніцай пагутарыў карэспандэнт НН. «Наша Ніва»: Тваё завочнае знаёмства з Беларуссю адбылося праз сустрэчы з Васілём Быкавым. Раскажы калі ласка як гэта адбылося. Вольга Такарчук: У пачатку 2000-х я была на літаратурнай стыпендыі пад Берлінам. У доме адпачынку сярод і іншых літаратараў, але ў асобных памяшканнях…

Чытаць цалкам
Букераўскую прэмію атрымаў Говард Джэйкабсан

Букераўскую прэмію атрымаў Говард Джэйкабсан

Джэйкабсан узнагароджаны за раман "Праблема Фінклера" (The Finkler Question), які на сайце прэміі ахарактарызаваны як "раман пра каханне, страты і мужчынскае сяброўства, а яшчэ аб тым, штó значыць быць габрэем у сучасным свеце". Абвяшчаючы лаўрэата, старшыня журы, паэт Эндру Моўшн сказаў: "Гэта дзівосная кніга. Зразумела, вельмі смешная, але і вельмі разумная, сумная і тонкая. У ёй ёсць усё, чаго ад яе чакаеш, і значна больш. Цалкам заслужаная перамога". Да цяперашняга сезону кнігі Джэйкабсана ніколі не траплялі ў "кароткі спіс" Букера, хоць двойчы, у 2002 і 2006, былі ў лонг-лісце. У шорт-ліст Букера 2010 году, які быў абвешчаны 7 верасня, уваходзілі яшчэ пяць пісьменнікаў: Пітэр Кэры - "Папугай і Аліўе ў Амерыцы" (Parrot and Olivier in America); Эма Донах'ю - "Пакой" (Room); Дэйман Гэлгут - "У дзіўным пакоі" (In a Strange Room); Андрэа Леві - "Доўгая песня" (The Long Song); Том Макарці - "Сі" (C). Паводле інфармацыі, апублікаванай днём 12 кастрычніка агенцтвам AFP, фаварытам прэміі быў…

Чытаць цалкам