Навіны літаратуры

20 чэрвеня 2013

Алексіевіч атрымае Прэмію міру нямецкіх кнігагандляроў

У абгрунтаванні рады прэміяльнага фонду сказана: “У сваіх кнігах пра Чарнобыль, пра афганскую вайну, пра няспраўджаныя надзеі на свабоднае жыццё пасля развалу СССР яна ў трагічнай чалавечай хроніцы дае адчуць паток экзістэнцыйных расчараванняў. Святлана Алексіевіч у кампазіцыі гутарак, якія леглі таксама ў аснову яе новай кнігі “Жыццё сэканд-хэнд”, вынайшла свой уласны літаратурны жанр”. Прэмію міру нямецкіх кнігагандляроў заснавала Асацыяцыя нямецкіх кнігагандляроў, яе грашовая частка складае 25 тысяч еўра. Прэмію ўручаць 13 кастрычніка падчас Франкфурцкага кніжнага кірмашу на ўрачыстай цырымоніі, якая адбудзецца ў царкве Святога Паўла. Раней лаўрэатамі прэміі сярод іншых былі Герман Гесэ, Альберт Швайцэр, Вацлаў Гавэл, Амос Оз, Архан Памук.

Чытаць цалкам

20 чэрвеня 2013

90 тамоў Льва Талстога выкладуць у інтэрнэт

Праект быў запушчаны Дзяржаўным музеем Льва Талстога сумесна з кампаніяй ABBYY. На дадзены момант 90-томнік Талстога ўжо даступны ў інтэрнэце ў выглядзе архіва нераспазнаных старонак у фармаце PDF. Аднак задача аўтараў праекту — распазнаць поўны збор твораў і вычытаць яго. Арганізатары праекту прапанавалі папрацаваць на яго валанцёрам. На сайце ЧитаемТолстого.рф любы ахвотны можа спампаваць 20 старонак тэксту і спецыяльную версію ABBYY FineReader, якая дапаможа распазнаць тэксты. Затым фрагменты твораў правераць карэктары. Такім чынам, кнігі пасля аблічбавання не павінныя ўтрымліваць ні памылак, ні абдруковак. У прэс-рэлізе адзначаецца, што самыя актыўныя валанцёры па заканчэнні праекту атрымаюць прызы. Пасля аблічбавання і вычыткі поўны збор твораў Талстога будзе даступны на сайце tolstoy.ru, які распрацоўваюць музей Талстога і музей-сядзіба “Ясная Паляна”. 90-томнік Льва Талстога выходзіў у Дзяржлітвыдаце з 1928 па 1958 гг. У гэты збор твораў уключаныя…

Чытаць цалкам

19 чэрвеня 2013

Памёр Філіп Топал

Філіп Топал нарадзіўся 12 чэрвеня 1965. З дзяцінства сур’ёзна займаўся музыкай, пасля гімназіі скончыў музычную школу па класе аргана. У красавіку 1978-га, г. зн. у няпоўныя 13 гадоў, выступіў у якасці разагрэву на падпольным канцэрце-прэзентацыі альбома “Велікодная містэрыя” (Pašijové hry velikonoční) легендарнага андэграўнднага гурта The Plastic People of the Universe. Канцэрт праходзіў ва ўмовах строгай канспірацыі на лецішчы Вацлава Гаўла — блізкага сябра і калегі Філіпавага бацькі Ёзэфа, і Філіп выканаў на ім некалькі кампазіцый на вершы свайго брата Яхіма. У тым самым годзе ён разам з двума аднакласнікамі заснаваў гурт “Воіны-псы” (Psí vojáci), які з цягам часу зрабіўся не меншай легендай, чым The Plastic People of the Universe. За савецкім часам “Воіны-псы” былі забароненыя, што абумовіла і блізкае знаёмства Філіпа з органамі чэхаславацкай сацыялістычнай дзяржбяспекі — на допыты на вуліцу Барталамейскую ў Празе юнака выклікалі…

Чытаць цалкам

19 чэрвеня 2013

У Даніі выдалі першы комікс для сляпых

Ён вынайшаў першы ў гісторыі комікс для невідушчых, які называецца “Жыццё” (Life). Гэта простая гісторыя пра тое, як мужчына і жанчына сустрэліся і пакахалі адно аднаго, а пасля ў іх нарадзілася дзіця, якое расло, а яго бацькі згасалі і пасля памерлі. “Словам, проста жыццё”, — кажа дызайнер. Для сляпых панятак “жыццё” перадаецца ў выглядзе кола, таму Мэер расказаў гісторыю з дапамогай выціснутых на тоўстай паперы разнастайных канфігурацый колаў розных памераў, якія азначалі персанажаў, а кожную сцэну вылучаў перфарацыяй. У працы яму дапамагаў выкладчык чытання для сляпых Мікаэль, сам сляпы. “Я ніколі не забуду той дзень, калі Мікаэль прачытаў гэты комікс, упершыню выпрабаваўшы сродак інфармацыі, якога да гэтага часу не існавала, — кажа Мэер. — У гэты дзень я зразумеў, што можна расказаць гісторыю без тэксту або гуку: яна напаўняецца жыццём дзякуючы ўяўленню сляпога чытача”. Француз Луі Брайль (1809—1852) распрацаваў шрыфт для невідушчых, які выкарыстоўваецца ва ўсім свеце і носіць яго імя.…

Чытаць цалкам

19 чэрвеня 2013

Адысея і Іліяда ўпарадкаваныя як сацыяльныя сеткі

“Сацыяльная сетка” Адысеі — гэта “маленькі свет”, вельмі цесны, са слабай іерархіяй, устойлівы да выпадковых атак. Гэтыя ўласцівасці мае большасць рэальных сацыяльных сетак”, — гаворыцца ў артыкуле Пэдра Міранды з Дзяржаўнага тэхналагічнага ўніверсітэта Параны (Бразілія) і яго калег. Міранда з калегамі ўмоўна пазначылі кожнага героя “Адысеі” як вузел сеткі. Паміж персанажамі ёсць сувязь, калі па сюжэце яны сустракаюцца, размаўляюць адно з адным, цытуюць словы адно аднаго трэцім персанажам або калі з тэксту зразумела, што яны знаёмыя. Навукоўцы ўсталявалі больш за 1700 сувязяў паміж 342 персанажамі паэмы. Яны не прымалі ў разлік міфалагічных герояў і атрымалі сацыяльную сетку, падобную да рэальнай. У сацыяльнай структуры “Адысеі” ўдзельнікі з вялікай колькасцю сувязяў схільныя ўсталёўваць адносіны з іншымі ўдзельнікамі з вялікай колькасцю сувязяў, гэтак жа як і ўдзельнікі з маленькай колькасцю сувязяў цягнуцца да падобных да сябе. Сетка безмаштабная, гэта значыць, у яе вузлах няма тыповай…

Чытаць цалкам

18 чэрвеня 2013

Выйшаў беларускі пераклад “Бэўвульфа”

“Бэўвульф” — стараангельская эпічная паэма, дзеянне якой адбываецца ў Скандынавіі. Тэкст з 3182 радкоў алітэрацыйным вершам, напісаны, імаверна, у VІІІ ст. і захаваўся ў адзіным рукапісе, створаным на мяжы Х і ХІ стагоддзяў, які ледзь не згарэў у пажары ў бібліятэцы Роберта Котана ў 1731 годзе. Гэта самая старажытная паэма германскай Еўропы, што захавалася ў поўным аб’ёме. На рускую мову паэму пераклаў Уладзімір Ціхаміраў (1975), на ўкраінскую — Алена О’Лір (2012).Выданне ўжо з’явілася ў кнігарнях.Антон Францішак Брыль — паэт, перакладчык з ангельскай, лаціны, польскай, аўтар зборніка вершаў “Не ўпаў жолуд” (2011). У яго перакладзе выйшла казка Дж. Р. Р. Толкіна “Каваль з Вялікага Вутану” (2010).

Чытаць цалкам

17 чэрвеня 2013

У Ірландыі надрукавалі невядомыя апавяданні Джойса

Гэтыя апавяданні Джойс напісаў ў 1923 годзе. Пісьменнік называў іх “эпіклетамі” (ад ангельскага epiclets — epic lets, гісторыі ўнаймы). Яны былі апублікаваныя толькі аднойчы — у 1963 годзе як фрагменты чарнавікоў рамана Джойса “Памінкі па Фінегану”. Даследчыкі творчасці Джойса сыходзяцца ў тым, што апавяданні з “Гатэля Фіна” не былі чарнавікамі рамана “Памінкі па Фінегану”, які да таго часу яшчэ не быў аформлены канцэптуальна. Яны былі напісаныя як самастойныя творы, а пасля ўрыўкі з іх былі ўключаныя ў раман. Спецыялісты дагэтуль не прыйшлі да згоды наконт таго, ці варта публікаваць апавяданні асобна ад рамана. Выхад апавяданняў быў прымеркаваны да Дня Блума, які адзначаецца ў Ірландыі і ва ўсім свеце 16 чэрвеня. Дата ўзятая з рамана Джойса “Уліс”, дзеянне якога адбываецца менавіта ў гэты дзень (16 чэрвеня 1904 г. пісьменнік упершыню павёў сваю будучую жонку Нору на шпацыр па Дубліне), а названае свята па імені галоўнага героя твора —Леапольда Блума. Раман “Памінкі па Фінегану” быў выдадзены…

Чытаць цалкам

14 чэрвеня 2013

У Сеціве з'явіўся трэйлер фільма пра Сэлінджэра

Карціна расказвае пра жыццё амерыканскага пісьменніка Джэрома Дэвіда Сэлінджэра. Вядома, што ён жыў самотнікам — не публікаваў новых твораў з 1965 году і не даваў інтэрв'ю з 1980-га. Таму ў фільме Салерна пра жыццё пісьменніка расказваюць яго сябры, сваякі і калегі. Падчас працы над фільмам Салерна ўзяў інтэрв'ю ў 150 чалавек, якія падтрымлівалі дастаткова блізкія стасункі з Сэлінджэрам. Акрамя таго, у карціну ўвайшлі фрагменты гутарак з рознымі дзеячамі культуры, уключаючы пісьменніка Гора Відала і актораў Дэні дэ Віта, Марціна Шына, Эдварда Нортана, Джона К’юсака і Філіпа Сэймура Хофмана. Яны расказваюць, як творчасць Сэлінджэра паўплывала на іх жыццё. На сайце Collider адзначаюць, што трэйлер да дакументальнага фільма Салерна выглядае “амаль як трылер”. Стужку “Сэлінджэр” выпусцяць у амерыканскі пракат у пачатку верасня 2013. Самы вядомы твор Сэлінджэра — раман “Лавец у жыце”, апублікаваны ў 1951 годзе. Пазней пісьменнік выпусціў яшчэ некалькі навелаў і шэраг апавяданняў. Яго апошняя…

Чытаць цалкам

9 чэрвеня 2013

Ад раку памёр аўтар “Асінай фабрыкі”

У красавіку Бэнкс расказаў, што хворы на рак жоўцевага пухіра. Дактары прагназавалі, што захворванне не дазволіць пісьменніку пражыць даўжэй за год. Выдавец Бэнкса адзначыў, што пісьменнік “быў незаменнай часткай літаратурнага свету”. Ен Бэнкc, адзін з найбольш вядомых брытанскіх аўтараў сучаснасці, дэбютаваў у сярэдзіне 1980-х, апублікаваўшы раманы “Асіная фабрыка” (The Wasp Factory), “Крокі па шкле” (Walking On The Glass), “Мост” (The Bridge) і “Вуліца адчаю” (Espedair Street). Апошняй кнігай Бэнкса стаў раман “Каменяломня” (The Quarry), які павінен выйсці ў Вялікабрытаніі 20 чэрвеня 2013.

Чытаць цалкам

7 чэрвеня 2013

Памёр сатырык Том Шарп

Шарп атрымаў літаратурную славу як сатырык. Найбольш вядомая яго пенталогія пра ўніверсітэцкага выкладчыка Генры Ўілта (“Ўілт”, 1976; “Ўілт непрадказальны”, 1979; “Зорны час Ўілта”, 1984; “Ўілт невядома дзе”, 2004; “Спадчына Ўілта”, 2010), якая сатыра на брытанскую сістэму адукацыі. Першы раман з серыі быў экранізаваны ў 1989 годзе. На экран пераносіліся і іншыя творы Шарпа: “Блот у дапамогу” стаў 6-серыйным серыялам з Дэвідам Сушэ ў галоўнай ролі, а “Новы расклад у Покерхаўсе” — 4-серыйным тэлефільмам. З 1951 па 1961 Шарп знаходзіўся ў ПАР: спачатку служыў там у марской пяхоце, а потым застаўся, пакуль не быў дэпартаваны. Гэты досвед адбіўся ў двух яго першых раманах, у тым ліку ў перакладзенай на рускую “Абразе маральнасці”. Аб'ектам сатыры ў кнізе выступае апартэід.

Чытаць цалкам

№21: Знак прысутнасці

Змест