Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары
Чытаць далейНарадзіўся Ўільям Батлер Ейтс (анг. William Butler Yeats, памёр 28 студзеня 1939), ірландскі паэт і драматург, адзін з найбуйнейшых літаратараў ХХ стагоддзя, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры (1923). У маладосці, акрамя літаратуры, Ейтс моцна зацікавіўся акультызмам і разам са сваімі сябрамі арганізаваў Герметычнае таварыства для вывучэння магіі і ўсходняй рэлігіі. А ў 1925 выдаў плён сваіх шматгадовых развагаў — кнігу “Бачанне” (A Vision), у якой звязвае этапы развіцця чалавечага духу з фазамі Месяца. На беларускую мову творы Ейтса перакладалі Андрэй Хадановіч, Антон Францішак Брыль, Ганна Янкута.
Нарадзіўся Фэрнанду Пэсоа (парт. Fernando Pessoa, памёр 30 лістапада 1935), найбуйнейшы партугальскі паэт XX стагоддзя. Пісаў творы на партугальскай і ангельскай мовах, падпісваючыся рознымі гетэронімамі, якіх некаторыя даследнікі налічваюць не менш за 72 імені, кожны са сваім уласным голасам, біяграфіяй і эстэтычнай праграмай. Найбольш вядомыя з іх — Алвару ды Кампуш, Рыкарду Рэйш і Албэрту Каэйру. Пісаў па-партугальску і па-ангельску (да 17 гадоў жыў у Паўднёвай Афрыцы). На беларукую мову творы Пэсоа перакладалі Наста Гвоздзева, Кацярына Маціеўская, Андрэй Стэфановіч, Ганна Янкута, Андрэй Хадановіч, Юля Цімафеева.
Нарадзілася Дораці Сэерс (анг. Dorothy Leigh Sayers, памерла 17 снежня 1957), ангельская пісьменніца, філолаг, драматург і перакладчык. Была адным з заснавальнікаў Дэтэктыўнага клуба (арганізацыі брытанскіх пісьменнікаў, аўтараў дэтэктыўнага жанру, што была створаная ў Лондане ў 1920-х гадах і існуе да сёння), у які ўваходзілі Агата Крысці, Г. К. Чэстэртан, Эдмунд Бэнтлі, Роналд Нокс і інш. Літаратурная кар'ера Дораці Сэерс пачалася ў 1916 годзе публікацыяй зборніка вершаў пад назвай “Op I”. У 1923 яна апублікавала свой першы дэтэктыўны раман пад назвай “Чыё цела?” (Whose Body?), у якім упершыню з'явіўся галоўны герой яе адзінаццаці дэтэктыўных раманаў і мноства апавяданняў, арыстакрат і дэтэктыў-аматар лорд Пітэр Ўімзі. У ліку перакладаў Сэерс — “Трыстан ў Брэтані” (Tristan in Brittany, Being Fragments of the Romance of Tristan, Written in the Twelfth Century by Thomas the Anglo-Norman, 1929) і “Песня пра Раланда” (1957). Галоўная яе перакладчыцкая праца — “Боская камедыя” Дантэ. У 1949 быў апублікаваны пераклад “Пекла”, у 1955 — “Чыстца”. Праца выклікала самыя разнастайныя, часам дыяметральна супрацьлеглыя ацэнкі. Раптоўная смерць ад сардэчнай недастатковасці перапыніла працу Сэерс над перакладам “Рая”. Пазней гэты пераклад скончыла яе калега і сяброўка Барбара Рэйналдс.
Нарадзіўся Гектар дэ Сэн-Дэні Гарно (фр. Неctor de Saint-Denys Garneau, памёр 24 кастрычніка 1943), канадскі паэт, пісаў на французскай мове. Аўтар адзінага зборніка вершаў “Пагляды й гульні ў прасторы” (Regards et jeux dans l'espace, 1937), які пры жыцці паэта не быў заўважаны і быў адкрыты спецыялістамі толькі ў 1960-я. Лічыцца своеасаблівым перадвеснікам квебекскага літаратурнага адраджэння 1950-х.
Нарадзіўся Аўгуста Роа Бастас (гішп. Augusto Roa Bastos, памёр 26 красавіка 2005), парагвайскі пісьменнік. Бацька яго быў індзейцам гуарані, маці паходзіла з Партугаліі. На Чакскай вайне пісьменнік служыў санітарам на фронце, і досвед гэтай службы лёг пасля ў аснову рамана “Сын чалавечы” (Hijo de hombre, 1960), рамана, які разам з іншымі запачаткаваў сусветны бум лацінаамерыканскай раманістыкі. Найбольш вядомы твор Роа Бастаса — антыдыктатарскі раман “Я, Вярхоўны” (Yo, el Supremo, 1974). Доўгі час жыў за межамі свае краіны, аднак пасля падзення дыктатуры Стрэснера змог туды вярнуцца.
Памёр Эўжэнію ды Андрады (парт. Eugénio de Andrade, сапр. Жузэ Фантыньяш Рату; нар. 19 студзеня 1923), партугальскі паэт, перакладчык. Лаўрэат нацыянальных і міжнародных узнагародаў, сярод якіх і прэмія Камоэнша (2001). Слава да паэта прыйшла з выхадам зборніка вершаў “Рукі і плады” (As Mãos e os Frutos, 1948). Яго вершы перакладзеныя на большасць еўрапейскіх моваў. Сам паэт перакладаў на партугальскую творы Сапфо, Лоркі, Вальехі, Рыцаса, Борхеса.