№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Змест


Алок Вайд-Мэнан Вулічны гвалт Вершы Фрэнк О’Хара Трымаю воблака ў абдымках Вершы Пэт Паркер Так прагну з табой кахацца і словы замест гэтага пішу Вершы Ўолт Ўітмэн Як Адам на золку ўранні Вершы Эмі Лоўэл Калі б я здолела злавіць зялёны ліхтар светляка Вершы Сара ТысдэйлЭрына Верш Алфрэд Эдвард Хаўсмэн Больш не пытай: баюся, не змаўчу Вершы Гедрэ Казлаўскайтэ Размаўляць на забытых мовах Вершы Івар Сільдпачуццё што нешта не так Вершы Сімона дэ БавуарДругі пол Фрагмент кнігі Жан Както Белая кніга
Іда Ліндэ Мама забойцы Урывак з рамана Жорж Экгаўт Татуіроўка Апавяданне Уладзіслаў Гарбацкі Апошні ўраніст Эсэ
Крысціна Бандурына Something Special Вершы Карэкцыя перспектывы Апавяданне Надзя Гусакоўская не вставать рано утром, чтоб не упасть Вершы Уладзіслаў Гарбацкі Прыдарожныя макі Апавяданне Каровы ды мужыкі Апавяданне Дар’я Трайдэн Нямая Апавяданне Вампірызм Апавяданне Хвароба Апавяданне Дзмітрый Ермаловіч-Дашчынскі Небесный сеанс прерывается Вершы
“Вось так я пішу” Рэпрэзентацыя негетэранарматыўнай сэксуальнасці ў літаратуры Матэрыялы круглага стала
Вольга Гапеева Гульня ў гендар, або Чаму качкі размаўляюць на лавандавай мове Эсэ Альгерд Бахарэвіч “Зразумейце маю адзіноту”: “Дзёньнік” Вітальда Гамбровіча як досьлед уласнае сэксуальнасьці Эсэ Дар’я Трайдэн Бог і мілыя хлопчыкі: рэлігія і гомаэротыка ў творах Герарда Рэвэ Эсэ Кацярына Маціеўская Эфект Пігмаліёна Эсэ Ганна Янкута Гісторыя аднаго сына Эсэ Справа Роджэра Кейсмента Эсэ Літаратурнае жыццё бостанскага шлюбу Эсэ Уладзіслаў Гарбацкі Як беларусы ў 1928 годзе гей-шлюбам палохалі Эсэ Апошні enfant terrible ХХ стагодзьдзя Эсэ Жанчына, што кахала мужчынаў, якія кахалі мужчынаў Эсэ Уладзімір Валодзін Уголовное преследование гомосексуалов в СССР (1946-1991): цифры и дискурсы

У гэты дзень, 26 жніўня

  • 1880

    Нарадзіўся Гіём Апалінэр (фр. Guillaume Apollinaire, памёр 9 лістапада 1918), французскі паэт, празаік, крытык, наватар, пачынальнік сюррэалізму, адзін з найбольш уплывовых дзеячаў мастацтва пачатку ХХ ст. Маці паэта Анжаліка Кастравіцкая была дачкой афіцэра расійскага войска Міхала Апалінара Кастравіцкага. Родавы маёнтак Кастравіцкіх знаходзіўся на Беларусі і быў сканфіскаваны ў дзеда паэта за ўдзел у паўстанні 1863—1864 гадоў, пасля якога той быў вымушаны эміграваць. Вершы Апалінэра на беларускую мову перакладалі З. Колас, А. Хадановіч, У. Лянкевіч, Л. Дранько-Майсюк, Л. Баршчэўскі, К. Маціеўская, А. Стэфановіч, прадмову да п’есы “Грудзі Тырэсія”, у якой упершыню прагучаў тэрмін “сюррэалізм”, пераклала К. Маціеўская, шэраг апавяданняў пераклалі А. Асташонак і Л. Баршчэўскі.

  • 1904

    Нарадзіўся Крыстафер Ішэрвуд (анг. Christopher William Bradshaw Isherwood, памёр 4 студзеня 1986), англа-амерыканскі пісьменнік. Самы знакаміты твор Ішэрвуда “Бывай, Берлін!” улучае ўспаміны пра даваенную Германію, на аснове кнігі былі знятыя фільмы “Кабарэ” і “Крыстафер і такія, як ён”. У 1970-я гады ён стаў актыўным змагаром за правы сэксуальных меншасцяў.

  • 1914

    Нарадзіўся Хуліё Картасар (гішп. Julio Cortázar, сапр. Хулес Фларэнсіё Картасар; памёр 12 лютага 1984), аргентынскі празаік і паэт. У 1938 годзе дэбютаваў паэтычным зборнікам “Прысутнасць” (Presencia), але надалей вершаў больш не публікаваў, хаця пісаў іх усё жыццё. Найбольш вядомы як празаік, аўтар шматлікіх зборнікаў апавяданняў (казаў, што “раман заўсёды выйграе па ачках, а апавяданне мусіць перамагчы накаўтам) і раманаў, з якіх найбольшую славу яму прынеслі “Гульня ў класікі” (Rayuela, 1963) і “62. Мадэль для зборкі” (62, modelo para armar, 1968). Пахаваны на парыжскіх могілках Манпарнас.

  • 1933

    Памерла Сафія Парнок (руск. София Парнок, сапр. Парнох, нар. 11 жніўня 1885), руская паэтка і перакладчыца. У яе некралогу У. Хадасевіч напісаў: “Ёю было выдадзена шмат кніг, невядомых шырокай публіцы — тым горш для публікі”. Парнок выпусціла шэраг зборнікаў: Ружы Піерыі” (“Розы Пиерии”, 1922), “Лаза” (“Лоза”, 1923), “Музыка” (1926), “Напаўголасу” (“Вполголоса”, 1928), прычым апошні — накладам усяго 200 асобнікаў. Менавіта яна ўпершыню назвала “вялікую чацверку” постсімвалісцкай паэзіі — Пастарнак, Цвятаева, Ахматава, Мандэльштам. Сафіі Парнок прысвечаны цыкл вершаў Марыны Цвятаевай “Сяброўка” (“Подруга” — “Под лаской плюшевого пледа...”). Сястра выбітнага рускага перакладчыка Валянціна Парнаха.

  • 1945

    Памёр Франц Верфель (ням. Franz Werfel, нар. 10 верасня 1890), аўстрыйскі паэт, раманіст і драматург. Лаўрэат прэмій Франца Грыльпарцэра (1926), Дзяржаўнай прэміі Чэхаславакіі (1927), прэміі Шылера (1930).

  • 1958

    Памёр Георгій Іванаў (руск. Георгий Иванов, нар. 10 лістапада 1894), рускі паэт, празаік, перакладчык, адзін з найбуйнейшых паэтаў рускай эміграцыі. Пачаў выдавацца ў 1910 годзе, зрабіўся сталым супрацоўнікам часопіса “Апалон”, з 1917 году — сябра “Цэху паэтаў”. 26 верасня 1922 году выехаў у Германію, адкуль потым разам з жонкай, паэткай Ірынай Адоеўцавай, пераехаў у Парыж. Памёр у нястачы. У апошнія дзесяцігоддзі значнасць Іванава як паэта была сур’ёзна перагледжаная, і з 1989 году творы паэта выдаюцца на яго радзіме.

  • 1979

    Памёр Міка Валтары (фінск. Mika Toimi Waltari, нар. 19 верасня 1908), фінскі пісьменнік, вядомы перадусім дзякуючы гістарычнаму раману “Сінухе-егіпцянін” (поўная назва “Жыццяпіс Сінухе, лекара фараона Эхнатона і Неферціці, за гады 1390—1335 да н. э., у пятнаццаці папірусах, напісаных ім самім”, 1945), перакладзеным на беларускую мову Якубам Лапаткам (2006).

  • 1982

    Памерла Іма фон Бадмерсхоф (ням. Imma von Bodmershof, нарадзілася 10 жніўня 1895), аўстрыйская пісьменніца. Была знаёмая з Рыльке і гуртком Стэфана Георге. З 1937 друкавала раманы і апавяданні. У 1962 выйшаў яе першы зборнік хайку. Лаўрэатка аўстрыйскай дзяржаўнай літаратурнай прэміі Großer Österreichischer Staatspreis.

  • 1989

    Памёр Ірвінг Стоўн (анг. Irving Stone, нар. 14 ліпеня 1903), амерыканскі пісьменнік, адзін з заснавальнікаў біяграфічнага рамана, аўтар раманаў пра жыццё Ван Гога, Джэка Лондана, Зігмунда Фройда, Чарлза Дарвіна і іншых. Паводле словаў Стоўна, пісьменнікам ён зрабіўся дзякуючы раману Лондана “Марцін Ідэн”.

  • 1994

    Памёр Уладзімір Бурыч (руск. Владимир Бурич, нар. 6 жніўня 1932), рускі паэт і перакладчык (найперш польскай і югаслаўскай паэзіі), тэарэтык і прапагандыст верлібра (пачынаючы з артыкула “Ад чаго свабодны свабодны верш” (“От чего свободен свободный стих”, 1972) у часопісе “Вопросы литературы”), складальнік анталогіі рускага верлібра. Лаўрэат літаратурнай прэміі Югаславіі.

  • 1994

    Памёр Сяргей Новік-Пяюн (нар. 27 жніўня 1906), беларускі паэт і празаік. Некаторыя песні на словы Новіка-Пеюна лічацца народнымі, найбольш вядомыя з іх — “Зорачкі” і “Над Шчарай” (“Слонімскі вальс”). Пісаў на беларускай, рускай, польскай мовах і на эсперанта. Аўтар зборнікаў вершаў “Заўсёды з песняй” (1984), “Песні з-за кратаў” (засталася ў рукапісе, 1993).